This file is indexed.

/usr/share/doc/HOWTO/pl-html/Hebrew-HOWTO.pl.html is in doc-linux-pl-html 2002.06.14-2.

This file is owned by root:root, with mode 0o644.

The actual contents of the file can be viewed below.

  1
  2
  3
  4
  5
  6
  7
  8
  9
 10
 11
 12
 13
 14
 15
 16
 17
 18
 19
 20
 21
 22
 23
 24
 25
 26
 27
 28
 29
 30
 31
 32
 33
 34
 35
 36
 37
 38
 39
 40
 41
 42
 43
 44
 45
 46
 47
 48
 49
 50
 51
 52
 53
 54
 55
 56
 57
 58
 59
 60
 61
 62
 63
 64
 65
 66
 67
 68
 69
 70
 71
 72
 73
 74
 75
 76
 77
 78
 79
 80
 81
 82
 83
 84
 85
 86
 87
 88
 89
 90
 91
 92
 93
 94
 95
 96
 97
 98
 99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
516
517
518
519
520
521
522
523
524
525
526
527
528
529
530
531
532
533
534
535
536
537
538
539
540
541
542
543
544
545
546
547
548
549
550
551
552
553
554
555
556
557
558
559
560
561
562
563
564
565
566
567
568
569
570
571
572
573
574
575
576
577
578
579
580
581
582
583
584
585
586
587
588
589
590
591
592
593
594
595
596
597
598
599
600
601
602
603
604
605
606
607
608
609
610
611
612
613
614
615
616
617
618
619
620
621
622
623
624
625
626
627
628
629
630
631
632
633
634
635
636
637
638
639
640
641
642
643
644
645
646
647
648
649
650
651
652
653
654
655
656
657
658
659
660
661
662
663
664
665
666
667
668
669
670
671
672
673
<!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//W3C//DTD HTML 3.2 Final//EN">
<HTML>
<HEAD>
 <META NAME="GENERATOR" CONTENT="SGML-Tools 1.0.9">
<META HTTP-EQUIV="content-type" content="text/html; charset=iso-8859-2">
<TITLE>The Hebrew HOWTO</TITLE>


</HEAD>
<BODY>
<H1>The Hebrew HOWTO<BR></H1>

<H2>Maintained by Yair G. Rajwan, 
<A HREF="mailto:yair@hobbes.jct.ac.il">yair@hobbes.jct.ac.il</A><BR>
v0.4, 12 wrzesieñ 1995<BR>
<B>Wersja polska: Gwidon S. Naskrent
<A HREF="mailto:naskrent@hoth.amu.edu.pl">naskrent@hoth.amu.edu.pl</A><BR></B>
v1.0, wrzesieñ 1997</H2>
<P><HR>
<EM>Te dokument "Czêsto Zadawane Pytania" (FAQ) / HOWTO opisuje konfigurowanie
maszyny linuxowej by u¿ywa³a znaków hebrajskich w systemie X-Windows oraz
na Wirtualnych Konsolach (WK). Naj¶wie¿sz± wersjê Hebrew-HOWTO uzyskaæ
mo¿na z
<A HREF="http://shekel.jct.ac.il/~rajwan/Hebrew.html">mojej strony WWW</A> albo z 
<A HREF="ftp://hobbes.jct.ac.il">&lt;tt>ftp://hobbes.jct.ac.il&lt;/tt></A>.</EM>
<HR>
<H2><A NAME="s1">1. Wstêp</A></H2>

<P>Ka¿de ustawienia jêzykowe ró¿ne od oryginalnego amerykañskiego
angielskiego maj± dwa aspekty:
<OL>
<LI> Wy¶wietlanie prawid³owych znaków - dla hebrajskiego jest to
standard <CODE>ISO-8859-8</CODE>.</LI>
<LI> Odwzorowywanie klawiatury</LI>
</OL>
<P>W hebrajskim jest o wiele wiêcej (pisanie od prawej do lewej, geometria
w X-Windows itd.), ale to HOWTO (przynajmniej pierwszy szkic) zajmuje
siê tylko sprawami podstawowymi.
<P>
<A NAME="ISO"></A> Wiêcej informacji znale¼æ mo¿na w ró¿nych "narodowych"
HOWTOs (German, Danish itd.) oraz w ISO-8859-1 HOWTO (<CODE>
<A HREF="ftp://ftp.vlsivie.tuwien.ac.at/pub/8bit">ftp://ftp.vlsivie.tuwien.ac.at/pub/8bit</A> </CODE> FAQ-ISO-8859-1).
<P>
<H2>1.1 Zmiany</H2>

<P>
<UL>
<LI>Od pierwszego szkicu do 0.2
<P>Wiêkszo¶æ tego pliku pochodzi z pierwszego szkicu autorstwa Vlada
Moseanu.
</LI>
<LI>0.2 do 0.3beta
<P>Dodane wyj±tki z dokumentów z archiwum e-brew.zip z
<A HREF="ftp://ftp.jer1.co.il/pub/software/msdos/communication">ftp://ftp.jer1.co.il/pub/software/msdos/communication</A>,
oraz kilka poprawek b³êdów z pomoc± cz³onków grupy JCT Linux-il.
</LI>
<LI>0.3Beta do 0.4.
<P>Po pierwszym rozprowadzeniu Hebrew-HOWTO w¶ród Linux-il zawiera ono
teraz wszystkie e-maile przys³ane mi w zwi±zku z pisowni±/gramatyk± oraz
TeX/XeT, Mule oraz vim.
</LI>
</UL>
<P>
<H2>1.2 Podziêkowania</H2>

<P>To <CODE>HOWTO</CODE> przygotowano z pomoc± ca³ej grupy Linux-il - "Grupa
Izraelskich U¿ytkowników Linuxa", a zw³aszcza:
<P>     Grupa Linux-il          
<A HREF="mailto:linux-il@hagiga.jct.ac.il">(Linux-il@hagiga.jct.ac.il)</A><P>     Vlad Moseanu            
<A HREF="mailto:vlad@actcom.co.il">(vlad@actcom.co.il)</A><P>     Gili Granot             
<A HREF="mailto:gil@csc.cs.technion.ac.il">(gil@csc.cs.technion.ac.il)</A><P>     Harvey J. Stein         
<A HREF="mailto:hjstein@math.huji.ac.il">(hjstein@math.huji.ac.il)</A><P>     Dovie Adler             
<A HREF="mailto:dadler@hobbes.jct.ac.il">(dadler@hobbes.jct.ac.il)</A><P>     Gavrie Philipson        
<A HREF="mailto:gavrie@shekel.jct.ac.il">(gavrie@shekel.jct.ac.il)</A><P>
<H2><A NAME="s2">2. Standardy reprezentacji znaków hebrajskich</A></H2>

<H2>2.1 ASCII</H2>

<P>¯eby wyja¶niæ raz na zawsze jedn± rzecz: nie ma czego¶ takiego jak
o¶miobitowe ASCII. ASCII to tylko siedem bitów. Ka¿dy o¶miobitowy kod
nie jest ASCII, ale to nie znaczy ¿e nie jest standardem. ISO-8859-8
jest standardem, ale nie [jest równowa¿ne] ASCII. Dziêkujê!
<P>
<H2>2.2 Hebrajski w DOS</H2>

<P>Kodowanie znaków hebrajskich zaczyna siê od 128 dziesiêtnie (alef).
Wymaga wiêc ono o¶miu bitów. Jest to to co ma siê na EPROMach kart wideo
jako czcionkê sprzêtow± [w Izraelu - przyp. t³um.] Wszystkie DOSowe
edytory hebrajskiego u¿ywaj± tej tabeli (Qtext, HED itd.)
<P>
<H2>2.3 Hebrajski w ISO</H2>

<P>Kodowanie znaków hebrajskich zaczyna siê od 224 (alef). Jest to
standard internetowy, miêdzynarodowy i faktyczny standard MS Windows
i Macintoshów (Dagesh itd.)
<P>
<H2>2.4 Stary hebrajski dla PC</H2>

<P>Jest to kodowanie o¶miobitowe i wyparte z u¿ytku, poniewa¿ zajmuje
zasadniczo ten sam przedzia³ ASCII co angielskie ma³e litery. Najlepiej
wiêc jest go unikaæ. Niemniej kiedy hebrajski w ISO utraci ósmy bit
wskutek dzia³ania jakiego¶ ignoranckiego unixowego mailera (tak ¿e
otrzymasz pl±taninê angielskich liter dla hebrajskiej czê¶ci listu
zmieszan± z normalnym angielskim, odwróconym lub nie). Je¶li w li¶cie
miesza³y siê hebrajski i angielski, jest to przykra sytuacja, bowiem
otrzymasz albo hebrajski z ba³aganem, albo angielski z ba³aganem...
<P>
<H2>2.5 Konwersje</H2>

<P>Oto kilka prostych komend do konwersji z ka¿dego standardu na inny:
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
<PRE>
DOS - ISO:      tr '\200-\232' '\340-\372' &lt; {dos_file} > {iso_file}
ISO - DOS:      tr '\340-\372' '\200-\232' &lt; {iso_file} > {dos_file}
OLD - DOS:      tr -z '\200-\232' &lt; {old_Hebrew_file} > {dos_file}
</PRE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>UWAGA:  Numery u¿ywane przez <CODE>tr</CODE> s± w kodzie ósemkowym!
<P>
<H2><A NAME="s3">3. Wirtualne Konsole (WK)</A></H2>

<P>Ka¿da dystrybucja Slackware dostarczana jest z <CODE>kbd</CODE>; pakiet ten
zwany jest keytbls w Slackware (dysk a4 w wersji 2.3.0 - kbd 0.90). Joel
Hoffman dostarczy³ hebrajskie czcionki i uk³ady klawiatury ze swojego
oryginalnego pliku codepage.tar.Z. Zajrzyj do
<CODE>/usr/lib/kbd/consolefonts</CODE>
i poszukaj plików iso08.* (czcionki w standardzie ISO-8859-9, dostosowany
jest do nich uk³ad klawiatury).
<P>
<P>Wsad¼ poni¿sze linie do <CODE>/etc/rc.d/rc.local</CODE>:
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
<PRE>
-----
#!/bin/sh
#       Wstaw tu swoj± lokaln± konfiguracjê
#
INITTY=/dev/tty[1-6]
PATH=/sbin:/etc:/bin:/usr/sbin:/usr/bin
#
#       kbd - Ustaw czcionkê na konsoli i uk³ad klawiatury
#       ustaw NumLock i tryb metabitu na konsolach od /dev/tty1 do 6
for tty in $INITTY
do
#       setleds -D +num &lt; $tty > /dev/null
        setmetamode metabit &lt; $tty > /dev/null
done
#       ISO-8859-8 (klawiatura i konsola)
setfont iso08.f16
mapscrn trivial
loadkeys Hebrew
#       zezwól na odzworowywanie
for tty in $INITTY
do
        echo -n -e "\\033(K" >$tty
done
-----
</PRE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>UWAGA: Je¶li u¿ywasz X Windows b±d¼ ostro¿ny u¿ywaj±c <CODE>setleds</CODE>,
mo¿e to spowodowaæ zawieszenie siê X-serwera.
<P>Powy¿sze ustawienia dzia³aj± bez zarzutu z hebrajsk± wersj± pico i pine,
i wy¶wietlaj± poprawny hebrajski w ISO-8859-8 (X Windows, MS Windows).
<P>
<H2><A NAME="s4">4. Konfiguracja X Windows - XFree86 3.1</A></H2>

<H2>4.1 Czcionki hebrajskie</H2>

<P>XFree86 3.1 dostarczany jest z dwoma [bitmapowymi] czcionkami
hebrajskimi: heb6x13 i heb8x13. Dodatkowe czcionki znale¼æ mo¿na w
sieci:
<UL>
<LI>
<A NAME="heb-fonts"></A> Czcionki Type 1 przeznaczone do zastosowañ
sieciowych (styl Helvetica/David (proporcjonalne) oraz Courier/Shalom
Stick (sta³ej szeroko¶ci)) z archiwum snunit-project w
<A HREF="ftp://snunit.huji.ac.il/pub/fonts/">ftp://snunit.huji.ac.il/pub/fonts/</A>, dobre dla stron WWW po
hebrajsku.</LI>
<LI>Avner Lottem, (
<A HREF="mailto:lottem@techUnix.technion.ac.il">lottem@techUnix.technion.ac.il</A>) umie¶ci³ kilka hebrajskich
czcionek w ISO-8859-8 w
<A HREF="ftp://sunsite.unc.edu/pub/Linux/X11/fonts/">ftp://sunsite.unc.edu/pub/Linux/X11/fonts/hebxfonts-0.1.tgz</A>,
jest tam czcionka dobra dla <CODE>dosemu</CODE> pod X-Windows (przeczytaj tamtejszy
plik README).</LI>
</UL>
<P>
<H2><A NAME="install-fonts"></A> 4.2 Instalacja czcionek</H2>

<P>
<UL>
<LI>
<A NAME="X11-Fonts"></A> Formaty czcionek: pcf (Portable Compiled
Format), bdf (Bitmap Distribution Format), pfb (czcionki Type 1).
</LI>
<LI>Przesuñ czcionki do jakiego¶ istniej±cego katalogu (
<CODE>/usr/lib/X11/fonts/misc</CODE>) lub stwórz nowy
(<CODE>/usr/lib/X11/fonts/Hebrew)</CODE>. U¿yj <CODE>compress</CODE> (.Z, NIE GZIP!) by
spakowaæ czcionki, dla zaoszczêdzenia miejsca.
</LI>
<LI>Uruchom <CODE>mkfontdir</CODE> by (prze)tworzyæ plik <CODE>fonts.dir</CODE> i
popraw <CODE>fonts.alias</CODE> (opcjonalne) definiuj±c nowe aliasy.
</LI>
<LI>Dla czcionek Type 1, <CODE>mkfontdir</CODE> nie dzia³a. Musisz dodaæ
odpowiednie wpisy do <CODE>fonts.dir</CODE> rêcznie lub u¿yæ narzêdzia type1ins,
dostêpnego na mirrorach SunSite - dop. t³um.]
<LI>Upewnij siê ¿e katalog znajduje siê w ¶cie¿ce X-serwera. Wyedytuj
XF86Config i dodaj odpowiedni± ¶cie¿kê -- FontPath
"/usr/X11R6/lib/X11/fonts/...".</LI>
</LI>
</UL>
<P>
<H2>4.3 Zmuszenie aplikacji Xowej do u¿ywania czcionek hebrajskich</H2>

<P>Krótko mówi±c, musisz ustawiæ odpowiedni zasób.
<P>
<H3>Xterm</H3>

<P>Wstaw poni¿sz± liniê do $HOME/.Xresources:
<P><CODE>xterm*font: heb8x13</CODE>
<A NAME="xterm-font"></A> <P>lub po prostu uruchom xterm poprzez <CODE>xterm -fn heb8x13</CODE>. Powy¿sza
czcionka jest o wiele za ma³a, wiêc poszukaj lepszej... patrz uwagi
co do startu X11.
<P>
<H3>Netscape</H3>

<P>Zwykle u¿yæ mo¿esz czcionek hebrajskich z 
<A HREF="#heb-fonts">snunit-project</A>, Zainstaluj je 
<A HREF="#install-fonts">tak jak opisano</A>, a potem wstaw poni¿sze warto¶ci domy¶lne
do swojego lokalnego <CODE>.Xdefaults</CODE>, b±d¼ do app-defaults/Netscape.
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
<PRE>
----
*documentFonts.latin1.variable.italic*slant:            r
*documentFonts.latin1.variable.boldItalic*slant:        r
*documentFonts.latin1.variable*family:                  web
*documentFonts.latin1.fixed*family:                     webmono
*documentFonts.latin1*registry:                         iso8859
*documentFonts.latin1*encoding:                         8
----
</PRE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>Ogólnie rzecz bior±c, mo¿esz wstawiæ dowoln± czcionkê zamiast powy¿szych
tak d³ugo jak obs³uguje j± X11, tak 
<A HREF="#X11-Fonts">jak opisano</A>.
<P>
<H2>4.4 Odwzorowywanie klawiatury</H2>

<P>Z jakiego¶ powodu X-serwer nie dziedziczy uk³adu klawiatury z
poprzedniego paragrafu [tj. z konsoli - dop. t³um.], a zreszt± i tak
wola³bym przezdefiniowaæ lewy Alt, prawy Alt i ScrollLock. Naci¶niêcie
Alt razem z jakim¶ klawiszem da znak hebrajski, ScrollLock za¶ ustawi
tryb hebrajski na sta³e.
<P>By tego dokonaæ u¿yjemy <CODE>xmodmap</CODE>. Poni¿sze jest plikiem <CODE>.Xmodmap</CODE>,
który poprawia równie¿ b³êdy dotycz±ce klawisza NumLock.
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
<PRE>
-----
! Hebrajski uk³ad klawiatury dla XFree86 (dla klawiatury amerykañskiej)
! Vlad Moseanu
!
keysym Alt_L = Mode_switch
keysym Alt_R = Mode_switch
!clear Mod1
clear Mod2
!add Mod1 = Alt_L
add Mod2 = Mode_switch
!
! Przyporz±dkuj warto¶ci ka¿demu klawiszowi
!
keycode   8 =
keycode   9 = Escape
keycode  10 = 1 exclam
keycode  11 = 2 at
keycode  12 = 3 numbersign
keycode  13 = 4 dollar
keycode  14 = 5 percent
keycode  15 = 6 asciicircum
keycode  16 = 7 ampersand
keycode  17 = 8 asterisk
keycode  18 = 9 parenleft
keycode  19 = 0 parenright
keycode  20 = minus underscore
keycode  21 = equal plus
keycode  22 = Delete
keycode  23 = Tab
keycode  24 = q Q slash Q
keycode  25 = w W apostrophe W
keycode  26 = e E 0x00f7 E
keycode  27 = r R 0x00f8 R
keycode  28 = t T 0x00e0 T
keycode  29 = y Y 0x00e8 Y
keycode  30 = u U 0x00e5 U
keycode  31 = i I 0x00ef I
keycode  32 = o O 0x00ed O
keycode  33 = p P 0x00f4 P
keycode  34 = bracketleft braceleft
keycode  35 = bracketright braceright
keycode  36 = Return
keycode  37 = Control_L
keycode  38 = a A 0x00f9 A
keycode  39 = s S 0x00e3 S
keycode  40 = d D 0x00e2 D
keycode  41 = f F 0x00eb F
keycode  42 = g G 0x00f2 G
keycode  43 = h H 0x00e9 H
keycode  44 = j J 0x00e7 J
keycode  45 = k K 0x00ec K
keycode  46 = l L 0x00ea L
keycode  47 = semicolon colon 0x00f3 colon
keycode  48 = apostrophe quotedbl comma quotedbl
keycode  49 = grave asciitilde semicolon asciitilde
keycode  50 = Shift_L
keycode  51 = backslash bar
keycode  52 = z Z 0x00e6 Z
keycode  53 = x X 0x00f1 X
keycode  54 = c C 0x00e1 C
keycode  55 = v V 0x00e4 V
keycode  56 = b B 0x00f0 B
keycode  57 = n N 0x00ee N
keycode  58 = m M 0x00f6 M
keycode  59 = comma less 0x00fa less
keycode  60 = period greater 0x00f5 greater
keycode  61 = slash question period question
keycode  62 = Shift_R
keycode  63 = KP_Multiply
!keycode  64 = Alt_L Meta_L
keycode  65 = space
keycode  66 = Caps_Lock
keycode  67 = F1
keycode  68 = F2
keycode  69 = F3
keycode  70 = F4
keycode  71 = F5
keycode  72 = F6
keycode  73 = F7
keycode  74 = F8
keycode  75 = Escape
keycode  76 = F10
keycode  77 = Num_Lock
keycode  78 = Scroll_Lock
keycode  79 = KP_7
keycode  80 = KP_8
keycode  81 = KP_9
keycode  82 = KP_Subtract
keycode  83 = KP_4
keycode  84 = KP_5
keycode  85 = KP_6
keycode  86 = KP_Add
keycode  87 = KP_1
keycode  88 = KP_2
keycode  89 = KP_3
keycode  90 = KP_0
keycode  91 = KP_Decimal
keycode  92 = Sys_Req
keycode  93 =
keycode  94 =
keycode  95 = F11
keycode  96 = F12
keycode  97 = Home
keycode  98 = Up
keycode  99 = Prior
keycode 100 = Left
keycode 101 = Begin
keycode 102 = Right
keycode 103 = End
keycode 104 = Down
keycode 105 = Next
keycode 106 = Insert
keycode 107 = Delete
keycode 108 = KP_Enter
keycode 109 = Control_R
keycode 110 = Pause
keycode 111 = Print
keycode 112 = KP_Divide
!keycode 113 = Alt_R Meta_R
keycode 114 = Break
!
! Tego pliku .Xmodmap u¿ywaæ mo¿na dla ustawienia prawid³owej klawiatury
! numerycznej przy ustawieniu ServerNumLock w pliku XF86Config. W tym
! wypadku obs³ug± NumLock zajmuje siê X-serwer.
!
!
keycode  136 = KP_7
keycode  137 = KP_8
keycode  138 = KP_9
keycode  139 = KP_4
keycode  140 = KP_5
keycode  141 = KP_6
keycode  142 = KP_1
keycode  143 = KP_2
keycode  144 = KP_3
keycode  145 = KP_0
keycode  146 = KP_Decimal
keycode  147 = Home
keycode  148 = Up
keycode  149 = Prior
keycode  150 = Left
keycode  151 = Begin
keycode  152 = Right
keycode  153 = End
keycode  154 = Down
keycode  155 = Next
keycode  156 = Insert
keycode  157 = Delete
-----
</PRE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>Aby u¿ywaæ powy¿szego <CODE>.Xmodmap</CODE> zdefiniuh "<CODE>Scroll-Lock  Mode-Lock</CODE>" w <CODE>XF86Config</CODE>.
<P>
<H2>4.5 Sk³adanie powy¿szych przyk³adów razem</H2>

<P>Je¶li u¿ywasz xdm, plik $HOME/.xsession powinien wygl±daæ jak
ni¿ej:
<BLOCKQUOTE><CODE>
<PRE>
-----
#!/bin/sh
# $XConsortium: Xsession,v 1.9 92/08/29 16:24:57 gildea Exp $
#
# General defs
#
export OPENWINHOME=/usr/openwin
export MANPATH=/usr/local/man:/usr/man/preformat:/usr/man:/usr/X11R6/man
#export HOSTNAME="`cat /etc/HOSTNAME`"
export PATH="/bin: /usr/bin: /usr/X11/bin: /usr/X386/bin: /usr/TeX/bini: /usr/local/bin: /usr/games:."
LESS=-MM
if [ -z $XAPPLRESDIR ]; then
        XAPPLRESDIR=/usr/lib/X11/app-defaults:/usr/local/lib/X11/app-defaults
else
        XAPPLRESDIR=$XAPPLRESDIR:/usr/lib/X11/app-defaults
fi
export XAPPLRESDIR
#
sysresources=/usr/lib/X11/Xresources
sysmodmap=/usr/lib/X11/Xmodmap
resources=$HOME/.Xresources
xmodmap=$HOME/.Xmodmap
if [ -f $sysresources ]; then
        xrdb -merge $sysresources
fi
if [ -f $sysmodmap ]; then
        xmodmap $sysmodmap
fi
if [ -f $resources ]; then
        xrdb -merge $resources
fi
if [ -f $xmodmap ]; then
        xmodmap $xmodmap
fi
#
# Uruchom aplikacje
#
# xterm -ls -sb &amp;
xhost +                 # uwa¿aj !!!
exec fvwm
-----
</PRE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>Je¶li wolisz <CODE>startx</CODE>, u¿yj powy¿szego jako przyk³adowego <CODE>.xinitrc</CODE>.
<P>
<H2><A NAME="s5">5. Konfiguracja pow³ok</A></H2>

<P>Po wiêcej szczegó³ów zajrzyj do 
<A HREF="#ISO">ISO 8859-1</A> HOWTO.
<P>
<H2>5.1 bash</H2>

<P>Stwórz plik $HOME/.inputrc zawieraj±cy co nastêpuje:
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
<PRE>
-----
set meta-flag On
set convert-meta Off
set output-meta On
-----
</PRE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>
<H2>5.2 csh/tcsh</H2>

<P>Zdefiniuj co nastêpuje w pliku $HOME/.login lub /etc/csh.login:
<P><CODE>    setenv LANG iw_IL.ISO8859-8 (lub iw_IL)</CODE>
<P>Poniewa¿ jednak binarna wersja <CODE>tcsh</CODE> jest faktycznie skompliowana
bez NLS, zmienn± LANG mo¿na ustawiæ dowolnie i nadal bêdzie ona dzia³aæ
(nie ma potrzeby tworzenia /usr/lib/nls...).
<P>
<H2><A NAME="s6">6. Aplikacje</A></H2>

<H2>6.1 vim</H2>

<P>
<UL>
<LI>Vim to edytor Vi IMproved z kilkoma ulepszonymi komendami i
obs³ug± hebrajskiego (dodan± przez Dova Grobgelda, twórcê HED).</LI>
<LI>Jeszcze jedn± ³atê na vim stworzy³ Avner Lottem, 
<A HREF="mailto:lottem@techunix.technion.ac.il">lottem@techunix.technion.ac.il</A>; mo¿na j± uzyskaæ z
<A HREF="ftp://sunsite.unc.edu/pub/Linux/apps/editors/vi/vim3.0-rlh0.1.tgz">ftp://sunsite.unc.edu/pub/Linux/apps/editors/vi/vim3.0-rlh0.1.tgz</A>.</LI>
<LI>Po wiêcej szczegó³ów, zajrzyj do
<A HREF="http://www.cs.technion.ac.il/~gil/var.html">http://www.cs.technion.ac.il/~gil/var.html</A></LI>
</UL>
<H2>6.2 Hebrajski pine and pico</H2>

<P>
<A NAME="horizon"></A> Pine i towarzysz±cy mu edytor pico zosta³y
przerobione przez Helen Zommer z CC-huji; adres e-mail do zg³aszania
b³êdów to 
<A HREF="mailto:pineh-bug@horizon.cc.huji.ac.il">pineh-bug@horizon.cc.huji.ac.il</A>. Mo¿na je ¶ci±gn±æ z
<A HREF="ftp://horizon.cc.huji.ac.il/pub">ftp://horizon.cc.huji.ac.il/pub</A>.
<P>
<H2>6.3 Niektóre hebrajskie wersje emacsa.</H2>

<P>
<UL>
<LI>Pakiet hebrajski autorstwa Josepha Friedmana. Zawiera kilka czcionek
hebrajskich w formacie .bdf, ³atê na <CODE>emacsa</CODE> 18.58 i pakiet w
<CODE>elisp</CODE>. Dzia³a w porz±dku, ale nikt ju¿ dzi¶ nie u¿ywa <CODE>emacsa</CODE> 18.*.
Mo¿na go zdobyæ z
<A HREF="ftp://archive.cis.ohio-state.edu/pub/gnu/emacs/elisp-archive/misc/Hebrew.tar.Z">ftp://archive.cis.ohio-state.edu/pub/gnu/emacs/elisp-archive/misc/Hebrew.tar.Z</A>.</LI>
<LI>Bardzo prosty pakiet hebrajski. Zawiera tylko obs³ugê pisania
i sortowania od prawej do lewej. Dzia³a bez ¿adnych ³at z FSF <CODE>emacsem</CODE>
19.*. Osi±galny z
<A HREF="ftp://archive.cis.ohio-state.edu/pub/gnu/emacs/elisp-archive/misc/Hebrew.el.Z">ftp://archive.cis.ohio-state.edu/pub/gnu/emacs/elisp-archive/misc/Hebrew.el.Z</A>.</LI>
<LI>Jedna z ga³êzi <CODE>emacsa</CODE> - MULE (MultiLingual Emacs) obs³uguje
wiele jêzyków, w tym hebrajski. Kompiluje siê i dzia³a pod Linuxem
bez ¿adnego problemu. Jest to pe³ny <CODE>emacs</CODE>, z obs³ug± hebrajskiego
i pisaniem w obie strony. Mo¿na go uzyskaæ z
<A HREF="ftp://kelim.jct.ac.il/pub/Hebrew">ftp://kelim.jct.ac.il/pub/Hebrew</A></LI>
</UL>
<P>
<H2>6.4 Dosemu</H2>

<P>Dla <CODE>dosemu</CODE> na WK mo¿esz u¿yæ swojej czcionki hebrajskiej z
EPROMu karty graficznej, a je¶li jej nie masz, istnieje ca³a masa
DOSowych czcionek hebrajskich z obs³ug± od EGA do VGA.
<P>Co do X-Windows, powiniene¶ zdobyæ plik
<A HREF="ftp://sunsite.unc.edu/pub/Linux/X11/fonts/hebxfonts-0.1.tgz">ftp://sunsite.unc.edu/pub/Linux/X11/fonts/hebxfonts-0.1.tgz</A>.
Zawiera on kilka czcionek, w tym jedn± zwan± vgah.pcf, która powieniene¶
zainstalowaæ w swoim katalogu z czcionkami jak opisano
<A HREF="#install-fonts">powy¿ej</A><P>
<H2>6.5 XHTerm</H2>

<P>Istnieje pisane od podstaw przeniesienie zwyk³ego xterma na u¿ytek
z hebrajskimi czcionkami (XHTerm = xterm + obs³uga hebrajskiego).
Wersja dla Suna udostêpniona zosta³a z pomoc± Danny'ego
<A HREF="mailto:danny@cs.huji.ac.il">&lt;tt>danny@cs.huji.ac.il&lt;/tt></A>. Jewgienij ma jak±¶ ³atê do u¿ywania
tej wersji pod Linuxa. Razem z jego wersj± powiniene¶ znale¼æ ju¿
skompilowany XHTerm dla X11R5 oraz X11R6. <CODE>xhterm</CODE> u¿ywaæ powiniene¶
z opcj± <CODE>-fn</CODE> i hebrajsk± czcionk± 
<A HREF="#xterm-font">jak opisano</A>! Wersjê Danny'ego (dla Suna) uzyskaæ mo¿na z
<A HREF="ftp://ftp.huji.ac.il/pub/local/xhterm">ftp://ftp.huji.ac.il/pub/local/xhterm</A>,
a po³atana wersja Jewgienija Stambulczika znajduje siê w
<A HREF="ftp://plasma-gate.weizmann.ac.il/pub/software/linux">ftp://plasma-gate.weizmann.ac.il/pub/software/linux</A>.
Zdob±d¼ j± stamt±d, a otrzymasz z ni± piêæ 
<A HREF="#install-fonts">czcionek</A>: <CODE>[heb10x20.pcf, heb6x13.bdf, heb6x13.pcf,
heb8x13.bdf, heb8x13.pcf]</CODE>
<P>
<H2>6.6 TeX--XeT - hebrajski Tex.</H2>

<P>Najwiêkszym problemem z TeXem po hebrajsku jest to ¿e znaki powinny
biec w ty³ wzglêdem widoku (tj. pico powinien wstawiaæ znaki od prawej
do lewej), tak wiêc najlepsz± rzecz± jest zdobycie XHterm plus zwyk³y
<CODE>emacs</CODE> i pisanie hebrajskim od lewej do prawej, a tak¿e do ty³u.
Nowsze dystrybucje NTeXa na SunSite (v. 1.5) zawieraj± wszystko, w tym
TeX--XeT, skompilowany dla Linuxa. Zdobyæ go mo¿na z
<A HREF="ftp://sunsite.unc.edu.gz/pub/Linux/apps/tex/ntex">ftp://sunsite.unc.edu.gz/pub/Linux/apps/tex/ntex</A>.
Starsz± wersjê TeX--XeT uzyskaæ mo¿na z
<A HREF="ftp://noa.huji.ac.il/tex">ftp://noa.huji.ac.il/tex</A>.
T± starsz± wersjê trzeba jednak zrekompilowaæ (niepolecane).
Te wydania TeXa dzia³aj± dobrze je¶li u¿ywasz LaTeXa 2.09. Je¶li chcesz
u¿ywaæ LaTeXa 2e (bie¿±cy standard, de facto), masz problem. Alon Ziv
<A HREF="mailto:alonz@csa.cs.technion.ac.il">(alonz@csa.cs.technion.ac.il)</A> pracuje obecnie nad obs³ug±
hebrajskiego w LaTeX 2e, z u¿yciem systemu Babel. Nie znam obecnego
stanu prac - zapytaj go!
<P>
<H2><A NAME="s7">7. Konfiguracja drukarki</A></H2>

<P>Nie ma co du¿o mówiæ: je¶li masz zwyk³± drukarkê ig³ow± ASCII (kto¿
dzisiaj ma?) jest spora szansa ¿e w EPROMie s± hebrajskie znaki.
Je¶li u¿ywasz postscriptu, powieniene¶ za³adowaæ czcionki do drukarki
(zawsze mo¿esz u¿yæ do tego czcionek sieciowych 
<A HREF="#heb-fonts">wspomnianych powy¿ej</A>. Czcionek tych mo¿na tak¿e u¿ywaæ z
GhostScriptem.
<P>Je¶li masz drukarkê PCL (LaserJet itd.) mo¿esz u¿yæ albo kasetek
z czcionkami, albo GhostScriptu.
<P>
<H2><A NAME="s8">8. Produkty komercyjne</A></H2>

<H2>8.1 El-Mar software.</H2>

<P>Obs³uga hebrajskiego dla X Windows i Motifa, produkt El-Mar
Software, która dodaje funkcjonalno¶æ hebrajsk± do wielu czê¶ci i warstw
X Windows i Motifa, w tym Xlib, wszystkie widgety Motifa, hterm
(hebrajski xterm), dema i proste po¿yteczne aplikacje (np. dwujêzykowy
edytor oparty na Motif), czcionki (w tym skalowalne Type1), mened¿era
klawiatury uwzglêdniaj±cego hebrajski oraz push-mode dla aplikacji
nie-Motifowych itd.
Mimo wprowadzenia wielu nowych cech i wariacji widgetów Motiffa, obs³uga
ta nie modyfikuje w ¿aden sposób wewnêtrznej struktury danych Motifa,
tak wiêc instniej±ce aplikacje, skompilowane i z³±czone w ¶rodowisku
i bibliotekami niehebrajskimi mo¿na prze³±czyæ (bez rekompilacji!)
i uruchamiaæ z hebrajskim (dzielone biblioteki mo¿na zastêpowaæ, wiêc
nawet prze³±czenie nie jest potrzebne!)
U¿ywaj±c innego naszego narzêdzia, Motif/Xplorer, mo¿esz wzi±æ aplikacje
komercyjne (bez ¼ród³a) i przet³umaczyæ je na hebrajski. Takim sposobem
dodano obs³ugê hebrajskiego do Oracle Forms 4, Kappy i OMW Intellicorpu,
CA-Unicenter i wielu innych szeroko u¿ywanych narzêdzi Unixowych sprzedawanych w
Izraelu. Produkt ten zakupi³a i zastosowa³a wiêkszo¶æ sprzedawców
stacji roboczych (dziewiêciu z nich, w tym najwiêksi: Sun, HP, SGI),
i wiele innych firm wytwarzaj±cych oprogramowanie. Pliki makefile istniej±
na ponad 30 platform i systemów operacyjnych.
Wierzymy tylko w "otwarte" oprogramowanie, tak wiêc wszyscy klienci
otrzymuj± kompletny kod ¼ród³owy. Posiadamy dobre stosunki z przoduj±cymi
si³ami w tym przemy¶le, w tym z dzia³ami technicznym X-Consortium oraz
COSE.
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
<PRE>
Eli Marmor
El-Mar Software Ltd.
Tel.: 050-237338
FAX: 09-984279
</PRE>
</CODE></BLOCKQUOTE>

<A HREF="mailto:marmor@sunshine.cs.biu.ac.il">marmor@sunshine.cs.biu.ac.il</A><P>PS. Zapowied¼ obs³ugi arabskiego w X Windows i Motifie spodziewana jest
w styczniu [1996]. Angielski, hebrajski i arabski obs³ugiwane bêd±
o¶mioma bitami (!), wliczaj±c w to pe³ny zestaw znaków arabskich.
<P>
<H2><A NAME="s9">9. Hebrajski woko³o sieci</A></H2>

<H2>9.1 WWW</H2>

<P>
<UL>
<LI>Jerusalem 1 - posiada wiele programów i plików FAQ na temat
hebrajskiego na Unixie i innych platformach
<A HREF="http://www.jer1.co.il">http://www.jer1.co.il</A>.</LI>
<LI>Strona hebrajskiego archiwum Gilla Granota - podsumowanie wszystkich
spraw dotycz±cych hebrajskiego w okolicach sieci (w tym wszelkie
rodzaje plików)
<A HREF="http://www.cs.technion.ac.il/~gil">http://www.cs.technion.ac.il/~gil</A>.</LI>
<LI>Gavrie ma nieco info o hebrajskim w swoim ftp: 
<A HREF="ftp://kelim.jct.ac.il">ftp://kelim.jct.ac.il</A></LI>
</UL>
<P>
<H2>9.2 Gopher</H2>

<P>
<UL>
<LI>Gopher testuj±cy s³owa hebrajskie znale¼æ mo¿na na 
<A HREF="gopher://shekel.jct.ac.il">gopher://shekel.jct.ac.il</A></LI>
</UL>
<P>
<H2>9.3 Ftp</H2>

<P>
<UL>
<LI>Parê programów TeX-XeT oraz g³ówny wêze³ FTP dla TeXa z
obs³ug± hebrajskiego dla PC i Unixa znajduje siê w 
<A HREF="ftp://noa.huji.ac.il/tex">ftp://noa.huji.ac.il/tex</A>.</LI>
<LI>Strona Horizon, 
<A HREF="#horizon">jak ju¿ powiedziano</A>
zawiera g³ówn± stronê po¶wiêcon± obs³udze hebrajskiego w pico/pine -
<A HREF="ftp://horizon.huji.ac.il/pub">ftp://horizon.huji.ac.il/pub</A>.</LI>
<LI>Archiwum hebrajskie Gilla Granota znajduje siê w 
<A HREF="ftp://ssl.cs.technion.ac.il/pub">ftp://ssl.cs.technion.ac.il/pub</A>.</LI>
</UL>
</BODY>
</HTML>