/usr/share/doc/HOWTO/pl-html/XFree86-HOWTO.pl.html

<!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//W3C//DTD HTML 3.2 Final//EN">
<HTML>
<HEAD>
 <META NAME="GENERATOR" CONTENT="SGML-Tools 1.0.9">
<META HTTP-EQUIV="content-type" content="text/html; charset=iso-8859-2">
<TITLE>Jak w Linuxie zainstalowaæ XFree86</TITLE>


</HEAD>
<BODY>
<H1>Jak w Linuxie zainstalowaæ XFree86<BR></H1>

<H2>Autor: Eric S. Raymond, 
<A HREF="mailto:esr@snark.thyrsus.com">esr@snark.thyrsus.com</A><BR>
v4.2, 16 styczeñ 1997<BR>
<B>Wersja polska: Piotr Têczyñski 
<A HREF="mailto:pteczyn@hum.amu.edu.pl">pteczyn@hum.amu.edu.pl</A><BR></B>
w.1.0, 05 marzec 1997</H2>
<P><HR>
<EM>Niniejszy dokument opisuje, jak uzyskaæ, zainstalowaæ i skonfigurowaæ wersjê
3.2 XFree86, która stanowi wersjê X Window System (X11R6) przeznaczon± dla
systemów Linuxowych. Ten przewodnik krok po kroku wyja¶nia, jak
skonfigurowaæ w Twoim systemie XFRee86.</EM>
<HR>
<H2><A NAME="s1">1. Wstêp</A></H2>

<P>X Window System stanowi wielkie i potê¿ne (niektórzy mogliby powiedzieæ, i¿
zbyt wielkie i nadmiernie z³o¿one) graficzne ¶rodowisko dla systemów
UNIXowych. Oryginalny kod X Window System opracowano w MIT; od tego czasu
komercyjni sprzedawcy uczynili z X'a przemys³owy standard dla platform
UNIXowych. Faktycznie, na wszystkich UNIXowych stacjach roboczych na ¶wiecie
chodzi jaki¶ wariant systemu X Window.
<P>Pochodz±cy z MIT i rozprowadzany bez op³at X Window System wersja 11 wydanie
6 (X11R6) przystosowany dla systemów UNIXowych opartych o
80386/80486/Pentium pierwotnie rozwija³ zespó³ programistów pod
kierownictwem Davida Wexelblata 
<A HREF="mailto:dwex@XFree86.org">&lt;dwex@XFree86.org&gt;</A>. Wersja ta, znana jako XFree86, dostêpna
jest dla Systemu V/386, 386BSD i innych implementacji UNIXa opartych na
platformie x86, w³±czaj±c w to Linuxa. Zawiera ona wszystkie potrzebne
binaria, pliki pomocnicze, biblioteki i programy narzêdziowe.
<P>Wyczerpuj±ce informacje o XFree86 dostêpne s± na stronie Pajêczyny
po¶wiêconej XFree86 pod adresem 
<A HREF="http://www.XFree86.org">http://www.XFree86.org</A>.
<P>Niniejszym dokument krok po kroku opisujeq, jak zainstalowaæ i skonfigurowaæ
XFree86 dla Linuxa, chocia¿ niektóre szczegó³y trzeba bêdzie samodzielnie
uzupe³niæ czytaj±c dokumentacjê dostarczon± z samym XFree86. (Dokumentacja
ta zostanie omówiona poni¿ej.) Jednak¿e u¿ywanie i dostosowanie do w³asnych
potrzeb X Window System wykracza daleko poza zakres tego dokumentu -- w tym
celu zaopatrz siê w jedn± z wielu dobrych ksi±¿ek na temat u¿ywania X Window
System.
<P>
<H2>1.1 Inne ¼ród³a informacji</H2>

<P>Je¶li zupe³nie nie orientujesz siê, czym jest Linux, istnieje kilka ¼róde³
informacji o tym systemie. Najlepszym miejscem jest strona Pajêczyny z
Dokumentacj± Linuxa dostêpna pod adresem 
<A HREF="http://sunsite.unc.edu/mdw/linux.html">http://sunsite.unc.edu/mdw/linux.html</A>. Tam te¿, pod adresem 
<A HREF="http://sunsite.unc.edu/mdw/HOWTO/XFree86-HOWTO.html">http://sunsite.unc.edu/mdw/HOWTO/XFree86-HOWTO.html</A>, znajdziesz
najnowsz±, aktualn± wersjê tego dokumentu.
<P>
<H2>1.2 Nowe wersje niniejszego dokumentu</H2>

<P>Nowe wersje Linux XFree86 HOWTO s± okresowo rozsy³ane na grupy dyskusyjne
<A HREF="news:comp.os.linux.help">comp.os.linux.help</A>, 
<A HREF="news:comp.os.linux.announce">news:comp.os.linux.announce</A> i 
<A HREF="news:news.answers">news.answers</A>. S± one równie¿ zamieszczane w rozmaitych miejscach
Pajêczyny i archiwach ftp po¶wiêconych Linuxowi, w³±czaj±c w to stronê LDP.
<P>Najnowsz± wersjê zawsze mo¿esz znale¼æ w Pajêcznie pod adresem URL 
<A HREF="http://sunsite.unc.edu/mdw/HOWTO/XFree86-HOWTO.html">http://sunsite.unc.edu/mdw/HOWTO/XFree86-HOWTO.html</A>.
<P>
<H2>1.3 Kontakt z autorem i poprawki</H2>

<P>Je¶li masz jakiekolwiek pytania czy uwagi na temat niniejszego dokumentu,
proszê nie krêpuj siê i wy¶lij pocztê elektroniczn± do Erica S. Raymonda na
adres 
<A HREF="mailto:esr@thyrsus.com">esr@thyrsus.com</A>. Jestem
otwarty na wszelkie sugestie i krytykê. Daj mi proszê znaæ, je¶li znajdziesz
jaki¶ b³±d w tym dokumencie, tak bym móg³ go poprawiæ w nastêpnej wersji.
Dziêki.
<P>Prosze, <EM>nie</EM> wysy³aj mi pytañ jak zrobiæ, by Twoja karta video czy
monitor dzia³a³ z X'em. Niniejsze JTZ ma byæ w zamierzeniach stanowiæ szybki
i bezbolesny przewodnik dla <EM>normalnej</EM> instalacji przy u¿yciu nowego,
interakcyjnego programu konfiguruj±cego. Je¶li wpadniesz w tarapaty
przejrzyj the Hitchiker's Guide to XFree86 Video Timing, 
<A HREF="http://www.ccil.org/~esr/xconfig/video-modes.html">http://www.ccil.org/~esr/xconfig/video-modes.html</A>. (Jest to aktualna,
w formacie HTML, wersja pliku `Videomodes.doc'z XFree86.) Dokument ten
zawiera ca³± moj± wiedzê na temat rozwi±zywania problemów zwi±zanych z
konfiguracja; je¶li on nie jest w stanie Tobie pomóc, ja równie¿.
<P>
<H2><A NAME="s2">2. Wymagania sprzêtowe</A></H2>

<P>XFree w wersji 3.2 wprowadzono w pa¼dzierniku 1996 roku. Poni¿ej opisano
obs³ugiwane zestawy uk³adów video. Dokumentacja dostarczona z Twoj± kart±
video powinna okre¶laæ zastosowany zestaw uk³adów scalonych. Kiedy
zamierzasz kupiæ now± kartê video lub te¿ kupujesz now± maszynê z jak±¶
kart± video, niech sprzedawca dok³adnie okre¶li markê, model i zestaw
uk³adów scalonych owej karty. Mo¿e to wymagaæ od niego zadzwonienia w tej
sprawie do dzia³u wsparcia technicznego; generalnie bêd± oni uszczê¶liwieni
mog±c to zrobiæ. Wielu sprzedawców sprzêtu PC stwierdzi, i¿ dana karta video
jest ,,standardow± kart± SVGA'', która ,,powinna pracowaæ'' w Twoim
systemie. Wyja¶nij wówczas, ¿e Twoje oprogramowanie (wspomnij Linuxa i
XFree86!) nie obs³uguje wszystkich zestawów uk³adów video oraz ¿e musisz
posiadaæ szczególowe informacje.
<P>Mo¿esz równie¿ samodzielnie okre¶liæ zestaw uk³adów karty video uruchamiaj±c
program <CODE>SuperProbe</CODE> zawarty w dystrybucji XFree86. Poni¿ej ca³±
sprawê przedstawiono bardziej szczegó³owo.
<P>Obs³ugiwane s± nastêpuj±ce standardowe zestawy uk³adów SVGA:
<UL>
<LI>    Tseng ET3000, ET4000AX, ET4000/W32, ET6000</LI>
<LI>    Western Digital/Paradise PVGA1</LI>
<LI>    Western Digital WD90C00, WD90C10, WD90C11, WD90C24, WD90C30, WD90C31,
WD90C33</LI>
<LI>    Genoa GVGA</LI>
<LI>    Trident TVGA8800CS, TVGA8900B, TVGA8900C, TVGA8900CL, TVGA9000,
TVGA9000i, TVGA9100B, TVGA9200CX, TVGA9320, TVGA9400CX, TVGA9420,
TGUI9420DGi, TGUI9430DGi, TGUI9440AGi, TGUI9660XGi, TGUI9680</LI>
<LI>    ATI 18800, 18800-1, 28800-2, 28800-4, 28800-5, 28800-6, 68800-3,
68800-6, 68800AX, 68800LX, 88800GX-C, 88800GX-D, 88800GX-E,
88800GX-F, 88800CX, 264CT, 264ET, 264VT, 264VT2, 264GT</LI>
<LI>    NCR 77C22, 77C22E, 77C22E+</LI>
<LI>    Cirrus Logic
CLGD5420, CLGD5422, CLGD5424, CLGD5426, CLGD5428, CLGD5429,
CLGD5430, CLGD5434, CLGD5436, CLGD5440, CLGD5446, CLGD5462,
CLGD5464, CLGD6205, CLGD6215, CLGD6225, CLGD6235, CLGD6410,
CLGD6412, CLGD6420, CLGD6440</LI>
<LI>    OAK OTI067, OTI077, OTI087</LI>
<LI>    Avance Logic ALG2101, ALG2228, ALG2301, ALG2302, ALG2308, ALG2401</LI>
<LI>  Chips &amp; Technologies
65520, 65530, 65540, 65545, 65520, 65530, 65540, 65545, 65546,
65548, 65550, 65554</LI>
<LI>  MX MX68000, MX680010</LI>
<LI>  Video 7/Headland Technologies HT216-32</LI>
<LI>  SiS 86C201, 86C202, 86C205</LI>
<LI>  ARK Logic ARK1000PV, ARK1000VL, ARK2000PV, ARK2000MT</LI>
<LI>  RealTek RTG3106</LI>
<LI>  Alliance AP6422</LI>
<LI>  Matrox MGA2064W</LI>
<LI>  NVidia/SGS Thomson NV1, STG2000</LI>
</UL>
<P>Obs³ugiwane s± równie¿ akceleratory SVGA oparte o nastêpuj±ce uk³ady zestawów:
<UL>
<LI>    8514/A (i prawdziwe klony)</LI>
<LI>    ATI Mach8, Mach32, Mach64</LI>
<LI>    Cirrus CLGD5420, CLGD5422, CLGD5424, CLGD5426, CLGD5428, CLGD5429,
CLGD5430, CLGD5434, CLGD5436, CLGD5440, CGLD5446, CLGD5462,
CLGD5464.</LI>
<LI>    S3 86C911, 86C924, 86C801, 86C805, 86C805i, 86C928, 86C864, 86C964,
86C732, 86C764, 86C765, 86C868, 86C968, 86C325, 86C988</LI>
<LI>    Western Digital WD90C31, WD90C33, WD90C24A</LI>
<LI>    Weitek P9000</LI>
<LI>    IIT AGX-014, AGX-015, AGX-016</LI>
<LI>    IBM XGA-2</LI>
<LI>    Tseng ET4000/W32, ET4000/W32i, ET4000/W32p, ET6000</LI>
<LI>    Ark Logic ARK1000PV, ARK1000VL, ARK2000PV, ARK2000MT</LI>
<LI>    MGA2064W</LI>
</UL>
<P>Karty video, które stosuj± powy¿sze zestawy uk³adów, obs³ugiwane s± na
wszystkich typach magistral, w³±czaj±c w to VLB i PCI.
<P>Zestawy uk³adów oparte o Avance Logic, MX i Video 7 obs³uguj± wy³±cznie tryb
256 kolorów. Wszystkie pozosta³e karty oparte o powy¿sze zestawy uk³adów
obs³uguj± zarówno tryb 256 kolorów, jak i monochromatyczny. Wiele z
powy¿szych zestawów uk³adów bêdzie obs³ugiwaæ tryb 16 i 32 bitów na pixel
(zw³aszcza niektóre karty oparte o uk³ady Mach32, P9000, S3 i Cirrus), o ile
tylko masz zainstalowan± na karcie wystarczaj±c± ilo¶æ DRAM. Zwyk³a
konfiguracja to 8 bitów na pixel (to znaczy 256 kolorów).
<P>Serwer monochromatyczny obs³uguje równie¿ standardowe karty VGA,
monochromatyczn± kartê Hercules oraz monochromatyczne karty Hyundai HGC1280,
Sigma LaserView i Apollo. Dla karty Compaq AVGA obs³uguje on jedynie 64k
pamiêci video. Nie testowano karty GVGA zawieraj±cej wiêcej ni¿ 64k.
<P>Bez w±tpienia lista ta powiêkszy siê wraz z up³ywem czasu. Stosowne uwagi
da³±czane do aktualnych wersji XFree86 powinny zawieraæ kompletn± listê
obs³ugiwanych zestawów uk³adów video.
<P>Twórcy XFree86 napotykaj± na pewien problem, bowiem niektórzy producenci
kart video stosuj± niestandardowe mechanizmy okre¶lania czêstotliwo¶ci
zegara u¿ywane do sterowania kart. Niektórzy z nich albo nie publikuj±
specyfikacji opisuj±cych jak zaprogramowaæ kartê, albo wymagaj± od twórców
podpisania o¶wiadczenia o zachowaniu w tajemnicy otrzymanych informacji. To
oczywi¶cie ogranicza³oby mo¿liwo¶æ nieodp³atnej dystrybucji XFree86 -- co¶,
czego zespó³ twórców XFree86 bynajmniej nie chce zrobiæ. Przez d³ugi czas
stanowi³o to problem odno¶nie pewnych kart video produkowanych przez firmê
Diamond. Jednak¿e pocz±wszy od wersji 3.1 XFree firma Diamond zaczê³a
wspó³pracowaæ z zespo³em twórców nad dostarczeniem bezp³atnych sterowników
dla tych kart.
<P>Sugerowany system dla XFree86 pod Linuxem to maszyna 486 z przynajmniej 8
megabajtami RAM i kart± video z zestawem uk³adów wymienionym powy¿ej. Dla
osi±gniêcia optymalnej wydajno¶ci sugerujemy zastosowanie karty z
akceleratorem, na przyk³ad jakiej¶ karty z zestawem uk³adów S3. Zanim
podejmiesz ostateczn± decyzjê i nabêdziesz kosztowny sprzêt, sprawd¼ w
dokumentacji, czy XFree86 obs³uguje Twoj± wybran± kartê. Porównania testów
wydajno¶ci dla rozmaitych kart video pod XFree86 s± regularnie rozsy³ane na
grupy dyskusyjne USENETu 
<A HREF="news:comp.windows.x.i386unix">comp.windows.x.i386unix</A> i 
<A HREF="news:comp.os.linux.x">comp.os.linux.x</A>.
<P>Tak na marginesie, prywatny system Linuxowy Matt Welsh'a (pierwotnego twórcy
niniejszego FAQa) chodzi³ na maszynie 486DX2-66 z 20 megabajtami RAM,
wyposa¿onej w kartê VLB z 2 megabajtami DRAM i zestaw uk³adów S3-864. Matt
przeprowadzi³ test wydajno¶ci X'a dla swojej maszyny oraz dla stacji
roboczej Sun Sparc IPX. System Linuxowy by³ w przybli¿eniu 7 razy szybszy
ni¿ ów Sparc IPX. (Dla ciekawo¶ci, XFree86-3.1 pod Linuxem z t± kart± video
osi±gn±³ wynik oko³o 171000 xstonów, Sparc IPX oko³o 24000.) Generalnie
rzecz bior±c, XFree86 na systemie Linuxowym zaopatrzonym w kartê SVGA z
akceleratorem jest znacznie wydajniejszy ni¿ uruchomiony na jakiej¶ karcie
stosowanej w komercyjnych UNIXowych stacjach roboczych, które zwykle stosuj±
obs³uguj± grafikê za pomoc± prostych ramek.
<P>Potrzebujesz co najmniej 4 megabajty fizycznej RAM i 16 megabajtów
wirtualnej RAM (przyk³adowo, 8 mega fizycznej i 8 mega pliku wymiany).
Pamiêtaj, ¿e im wiêcej masz fizycznej RAM, tym mniej system bêdzie przy
ma³ej pamiêci wymienia³ dane. Poniewa¿ wymiana jest z definicji powolna
(dyski s± bardzo wolne w porównaniu z pamiêci±), wiec aby XFree86 chodzi³
komfortowo posiadanie co najmniej 8 megabajtów RAM jest konieczno¶ci±.
Jeszcze lepiej zainstalowaæ 16 megabajtów. System z 4 megabajtami fizycznej
RAM móg³by chodziæ <EM>du¿o</EM> (do 10 razy) wolniej od takiego, który
posiada co najmniej 8 mega.
<P>
<H2><A NAME="s3">3. Instalacja XFree86</A></H2>

<P>Prawdopodobnie masz ju¿ XFree86 jako czê¶æ dystrybucji Linuxa -- w tym
przypadku nie jest konieczne oddzielne ¶ci±ganie oprogramowania. W takim
przypadku mo¿esz pomin±c tê sekcjê.
<P>Binarn± dystrybucjê XFree86 dla Linuxa mo¿na znale¼æ w wielu archiwach ftp.
Oryginalne archiwum XFree86 jest pod ardesem 
<A HREF="ftp://ftp.xfree86.org/pub/XFree86/current/binaries/Linux">ftp://ftp.xfree86.org/pub/XFree86/current/binaries/Linux</A> (w czasie
qpisania niniejszego tekstu aktualna wersja oznaczona by³a numerem 3.2;
okresowo wypuszczane s± nowsze wersje).
<P>Na <CODE>sunsite.unc.edu</CODE> XFree86 mo¿na znale¼æ w katalogu
<CODE>/pub/Linux/X11</CODE>.
<P>Kiedy bezpo¶rednio ¶ci±gasz XFree86, przyda siê Tobie poni¿sza poni¿sza
tabela. Wyszczególnia ona pliki zawarte w dystrybycji XFree86-3.2.
<P>Wymagany jest jeden z nastêpuj±cych serwerów:
<DL>
<DT><B>X328514.tgz</B><DD><P>Serwer dla kart opartych o 8514. 
<DT><B>X32AGX.tgz</B><DD><P>Serwer dla kart opartych o AGX. 
<DT><B>X32I128.tgz</B><DD><P>Serwer dla Number Nine Imagine 128.
<DT><B>X32Mach32.tgz</B><DD><P>Serwer dla kart opartych o Mach32.
<DT><B>X32Mach64.tgz</B><DD><P>Serwer dla kart opartych o Mach64.
<DT><B>X32Mach8.tgz</B><DD><P>Serwer dla kart opartych o Mach8. 
<DT><B>X32Mono.tgz</B><DD><P>Serwer dla monochromatycznych trybów video.
<DT><B>X32P9K.tgz</B><DD><P>Serwer dla kart opartych o P9000.
<DT><B>X32S3.tgz</B><DD><P>Serwer dla kart opartych o S3.
<DT><B>X32S3V.tgz</B><DD><P>Serwer dla S3 ViRGE i ViRGE/VX (wersja beta).
<DT><B>X32SVGA.tgz</B><DD><P>Serwer dla kart opartych o Super VGA.
<DT><B>X32W32.tgz</B><DD><P>Serwer dla kart opartych o ET4000/W32.
</DL>

Je¶li nie wiesz, który serwer wybraæ, wybierz VGA16, plik X32VGA16.tgz. Tak
czy inaczej zechcesz go ¶ci±gn±c, poniewa¿ w nastêpnym kroku instalacji
bêdzie on potrzebny do uruchomienia programu autokonfiguruj±cego.
<P>Wymagane s± wszystkie nastêpuj±ce pliki:
<DL>
<DT><B>preinst.sh</B><DD><P>Skrypt przedinstalacyjny.
<DT><B>postinst.sh</B><DD><P>Skrypt poinstalacyjny.
<DT><B>X32bin.tgz</B><DD><P>Pozosta³e binaria X11R6. 
<DT><B>X32cfg.tgz</B><DD><P>Pliki konfiguracyjne dla <CODE>xdm</CODE>, <CODE>xinit</CODE> i <CODE>fs</CODE>.
<DT><B>X32doc.tgz</B><DD><P>Dokumentacja i strony podrêcznika. 
<DT><B>X32fnts.tgz</B><DD><P>Pliki dla 75dpi, misc i PEXa.
<DT><B>X32lib.tgz</B><DD><P>Dzielone biblioteki X i pliki pomocnicze. 
<DT><B>X32set.tgz</B><DD><P>Program narzêdziowy XF86Setup.
<DT><B>X32VG16.tgz</B><DD><P>Serwer dla kart opartych o VGA/EGA.
</DL>
<P>Nastêpuj±ce pliki s± opcjonalne:
<DL>
<DT><B>X32f100.tgz</B><DD><P>Fonty 100dpi.
<DT><B>X32fcyr.tgz</B><DD><P>Fonty cyrylicy.
<DT><B>X32fnon.tgz</B><DD><P>Inne fonty (chiñskie, japoñskie, koreañskie, hebrajskie).
<DT><B>X32fscl.tgz</B><DD><P>Fonty skalowalne (Speedo i Type1).
<DT><B>X32fsrv.tgz</B><DD><P>Fonty serwera i pliki konfiguracyjne.
<DT><B>X32prog.tgz</B><DD><P>Pliki nag³ówkowe X, pliki konfiguracyjne i biblioteki kompilacyjne.
<DT><B>X32lkit.tgz</B><DD><P>LinkKit dla serwera X.
<DT><B>X32lk98.tgz</B><DD><P>LinkKit dla serwera PC98 X.
<DT><B>X32nest.tgz</B><DD><P>Zagnie¿d¿ony serwer X.
<DT><B>X32vfb.tgz</B><DD><P>Wirtualny serwer X.
<DT><B>X32ps.tgz</B><DD><P>Dokumentacja w PostScripcie.
<DT><B>X32html.tgz</B><DD><P>Dokumentacja w HTMLu.
</DL>
<P>Katalog XFree86 powinien zawieraæ plik <CODE>RELNOTES</CODE> zawieraj±cy uwagi
odno¶nie aktualnej wersji. Zajrzyj tam odno¶nie szczegó³ów zwi±zanych z
instalacj±.
<P>Wszystko, co potrzeba, by zainstalowaæ XFree86, to zdobyæ powy¿sze pliki,
utworzyæ (jako <CODE>root</CODE>) katalog <CODE>/usr/X11R6</CODE> i rozpakowaæ owe pliki
z <CODE>/usr/X11R6</CODE> nastêpuj±c± komend±:
<BLOCKQUOTE><CODE>
<PRE>
gzip -dc X32bin.tgz | tar xfB -
</PRE>
</CODE></BLOCKQUOTE>

Pamiêtaj, i¿ te starowane pliki s± spakowane relatywnie do katalogu
<CODE>/usr/X11R6</CODE>, taki wiêc wa¿ne jest ich rozpakowanie w³a¶nie tam.
<P>Upewnij siê, i¿ katalog <CODE>/usr/X11R6/bin</CODE> znajduje siê na Twojej
¶cie¿ce dostêpu. Mo¿esz to zrobiæ edytuj±c domy¶lne ustawienia Twojego
systemu zawarte w pliku <CODE>/etc/profile</CODE> lub <CODE>/etc/csh.login</CODE>
(zale¿nie od typu pow³oki, jak± stosujesz Ty czy inni u¿ytkownicy Twojego
systemu). Mo¿esz te¿ po prostu dodaæ ten katalog do Twojej osobistej ¶cie¿ki
modyfikuj±c plik <CODE>/etc/.bashrc</CODE> lub <CODE>/etc/.cshrc</CODE>, zale¿nie od
rodzaju Twojej pow³oki.
<P>Upewnij siê równie¿, i¿ <CODE>ld.so</CODE> (konsolidator), potrafi
zlokalizowaæ katalog <CODE>/usr/X11R6/lib</CODE>. Aby to zapewniæ, dodaj liniê
<BLOCKQUOTE><CODE>
<PRE>
/usr/X11R6/lib
</PRE>
</CODE></BLOCKQUOTE>

do pliku <CODE>/etc/ld.so.conf</CODE> i, jako <CODE>root</CODE>, uruchom
<CODE>/sbin/ldconfig</CODE>.
<P>Uwaga: Odkry³em, po zainstalowaniu wszystkich nastêpuj±cych czê¶ci:
<P>X32Ma64.tar  X32cfg.tar   X32fnts.tar  X32html.tar  X32prog.tar
X32VG16.tar  X32doc.tar   X32fscl.tar  X32lib.tar   X32set.tar
X32bin.tar   X32f100.tar  X32fsrv.tar  X32man.tar
<P>¿e ¿adna z nich nie zawiera³a wsparcia dla Xpm (stanowi to problem,
poniewa¿, przynajmniej w mojej konfiguracji, sam serwer X'a wymaga Xpm'a --
Twoje potrzeby mog± byæ inne). Musia³em przekopiowaæ biblioteki Xpm z mojej
starej dystrybucji X'a. Tak wiêc pakiet nie jest jeszcze doskona³y.
<P>
<H2><A NAME="s4">4. Konfiguracja XFree86</A></H2>

<P>
<H2>4.1 Normalna konfiguracja</H2>

<P>Do niedawna skonfigurowanie XFree86, tak by u¿ywa³ Twojej myszy, klawiatury,
monitora i karty video, zwyk³o byæ czym¶ w rodzaju czarnej magii,
wymagaj±cej sporego grzebania w z³o¿onym pliku konfiguracyjnym. To ju¿
jednak historia. Wersja 3.2 uczyni³a ca³y ten proces prawie trywialnym.
Wszystko co robisz, to odpalasz program <CODE>XF86Setup</CODE>.
<P>Dzia³anie tego programu opiera siê na fakcie, i¿ obecnie ca³y nowy sprzêt PC
posiada monitory EGA/VGA. Program ów uruchamia serwer SVGA16 i u¿ywa go do
przywo³ania X'a w trybie 640x480, co stanowi najmniejszy wspólny mianownik.
Potem uruchamia interakcyjny program, który poprowadzi Ciê przez seriê
piêciu menu konfiguracyjnych -- dla myszy, klawiatury, karty (video),
monitora i ,,pozosta³ych'' (rozmaite opcje serwera). Ca³y proces przebiega
prawie bezbole¶nie.
<P>Warto równie¿ pamiêtaæ o drobnym fakcie, mianowicie i¿ je¶li jak wiêkszo¶æ
ludzi u¿ywasz rozpowszechnionego peceta, to Twoja klawiatura jest obecnie
raczej tym, co XF86Setup nazywa `Generic 102-key PC (intl)' ni¿ domy¶ln±
`Generic 101-key PC'. Je¶li wybierzesz domy¶ln± (101), wówczas klawisze
znajduj±ce siê po prawej stronie Twojej klawiatury (klawiatura numeryczna i
obszar przyleg³y) mog± przestaæ dzia³aæ.
<P>Je¶li ¿ywisz w±tpliwo¶ci odno¶nie typu swojego monitora, mo¿esz po kolei
wypróbowaæ wylistowane opcje. Przejd¼ z góry listy na dó³ (wy¿sze opcje daj±
ni¿sze prêdko¶ci taktowania zegara i s± mniej szkodliwe dla sprzêtu).
Wycofaj siê, je¶li zobaczysz ¶nie¿±cy lub powa¿nie zniekszta³cony obraz.
Pomniejsze zniekszta³cenia (obraz lekko za du¿y, za ma³y czy lekko
zdecentrowany) nie stanowi± problemu -- za moment bêdziesz mieæ szansê
skorygowaæ je w trybie dostrajania.
<P>A kiedy program przywo³uje <CODE>xvidtune</CODE>, daj±c Tobie mo¿liwo¶æ dostrojenia
Twojego trybu video, nie daj siê wyprowadziæ z równowagi pojawiaj±cym siê na
pocz±tku napisom ostrzegawczym. W ten sposób nie jest ³atwo uszkodziæ
wspó³czesne wieloczêstotliwo¶ciowe monitory (inaczej ni¿ ich przodków o
sta³ej czêstotliwo¶ci).
<P>
<H2>4.2 Radzenie sobie w k³opotach</H2>

<P>Mo¿e siê czasem tak zdarzyæ, i¿ kiedy po raz pierwszy odpalisz X serwer nie
wszystko bêdzie w ca³kowitym w porz±dku. Prawie zawsze jest to spowodowane
jakim¶ problemem w Twoim pliku konfiguracyjnym. Zwykle wy³±czone s± warto¶ci
synchronizacji monitora s± lub te¿ niepoprawnie ustawione s± czêstotliwo¶ci
taktowania zegara Twojej karty video. Drobniejsze problemy mo¿na poprawiæ
u¿ywaj±c programu <CODE>xvidtune</CODE>. Naprawdê zniekszta³cony ekran zwykle
oznacza, i¿ musisz powróciæ do XF86Setup i wybraæ typ monitora posiadaj±cy
mniejsze mo¿liwo¶ci.
<P>Je¶li ekran wydaje siê falowaæ lub ma rozmyte brzegi, to jest to jasna
wskazówka, i¿ z³e s± warto¶ci synchronizacji monitora lub czêstotliwo¶ci
taktowania zegara. Upewnij siê równie¿, ¿e w³a¶ciwie zosta³ ustawiony zestaw
uk³adów karty video, jak równie¿ i inne opcje w sekcji <CODE>Device</CODE> w
<CODE>XF86Config</CODE>. Miej absolutn± pewno¶æ, ¿e u¿ywasz w³a¶ciwego X serwera
i ¿e <CODE>/usr/X11R6/bin/X</CODE> jest po³aczeniem symbolicznym do tego
serwera.
<P>Je¶li wszystko to zawiedzie spróbuj wystartowaæ ,,go³ego'' X'a. W tym celu
wydaj podobne do poni¿szego polecenie:
<BLOCKQUOTE><CODE>
<PRE>
X > /tmp/x.out 2>&amp;1 
</PRE>
</CODE></BLOCKQUOTE>

Mo¿esz potem zabiæ X serwer (u¿ywaj±c kombinacji klawiszy
<CODE>ctrl-alt-backspace</CODE>) i przestudiowaæ zawarto¶æ pliku
<CODE>/tmp/x.out</CODE>. X serwer zapisze tam jakie¶ ostrze¿enia czy b³êdy -- na
przyk³ad, ¿e czêstotliwo¶æ taktowania Twojej karty video nie koresponduje z
trybem obs³ugiwanym przez monitor.
<P>Pamiêtaj, i¿ aby prze³±czyæ siê pomiêdzy trybami video kre¶lonymi w linii
<CODE>Modes</CODE> w sekcji <CODE>Screen</CODE> w pliku <CODE>XF86Config</CODE> mo¿esz
u¿yæ <CODE>ctrl-alt-numeryczne +</CODE> i <CODE>ctrl-alt-numeryczne -</CODE>. Je¶li
tryb najwy¿szej rozdzielczo¶ci nie wygl±da poprawnie, spróbuj prze³±czyæ siê
na ni¿sze rozdzielczo¶ci. Pozwoli to Tobie stwierdziæ, ¿e przynajmniej te
fragmenty Twojej konfiguracji X'a dzia³aj± poprawnie.
<P>Sprawd¼ równie¿ pokrêt³ami na monitorze pionow± i poziom± wielko¶æ obrazu.
Podczas startowania X'a w wielu przypadkach konieczne jest takie
dostrojenie. Na przyk³ad, je¶li ekran wydaje siê byæ lekko przesuniêty w
jedn± stronê, zwykle mo¿esz to skorygowaæ u¿ywaj±c panelu kontrolnego
monitora.
<P>Grupy dyskusyjne USENETu <CODE>comp.windows.x.i386unix</CODE> i
<CODE>comp.os.linux.x</CODE> po¶wiêcone s± dyskusjom o XFree86. Dobrym pomys³em
mog³oby byæ przypatrzenie siê tym grupom w poszukiwaniu wiadomo¶ci zwi±zanch
z Twoj± konfiguracj± video -- mo¿esz tam spotkaæ kogo¶ z identycznymi jak
Twoje w³asne problemami.
<P>
<H2>4.3 Dostosowywanie X'a do w³asnych potrzeb</H2>

<P>1280x1024 jest najwy¿sz± wbudowan± rozdzielczo¶ci± jak± obs³uguje XF86Setup.
Je¶li Twój monitor potrafi obs³u¿yæ 1600x1200, wówczas by uzyskaæ optymaln±
wydajno¶æ bêdziesz musieæ pogrzebaæ w swojej konfiguracji X'a.
<P>Je¶li z tego czy dowolnego innego powodu chcesz grzebaæ w swojej
konfiguracji video, zapoznaj siê najpierw z dokumentem the Hitchiker's Guide
to XFree86 Video Timing dostêpnym pod adresem 
<A HREF="http://ww.ccil.org/~esr/xconfig/video-modes.html">http://ww.ccil.org/~esr/xconfig/video-modes.html</A>. (Jest to najnowsza,
w formacie HTML, wersja pliku `Videomodes.doc' zawartego z XFree86.)
<P>
<H2>4.4 U¿ywanie koloru 16 bitowego</H2>

<P>X domy¶lnie u¿ywa koloru 8 bitowego, co daje paletê 256 barw. Aby omin±æ to
ograniczenie wiele aplikacji umieszcza swe w³asne mapy kolorów. Jednak kiedy
kursor przemieszcza siê pomiêdzy dwoma oknami, z których ka¿de ma sw± w³asn±
mapê kolorów, powoduje to nag³e przeskoki kolorów. w ten sposób zachowuje
siê przegl±darka Pajêczyny Arena.
<P>Kiedy zechcesz u¿ywaæ zaawansowanych aplikacji graficznych 256 kolorów
przestaje wystarczaæ. Mo¿esz u¿yæ koloru 16 bitowego z palet± 65K ró¿nych
barw startuj±c po prostu X'a jak ni¿ej
<BLOCKQUOTE><CODE>
<PRE>
    startx -- -bpp 16
</PRE>
</CODE></BLOCKQUOTE>

lub wpisuj±c
<BLOCKQUOTE><CODE>
<PRE>
    exec X :0 -bpp 16
</PRE>
</CODE></BLOCKQUOTE>

w swój plik .xserverrc. Uwa¿aj jednak, bowiem nie wszystkie aplikacje bêd±
dzia³aæ z 16 bitowym kolorem.
<P>Wiêksza ilo¶æ kolorów powoduje, i¿ Twoja karta video transferuje wiêcej
danych w tej samej jednostce czasu. Je¶li Twoja karta video nie potrafi temu
podo³aæ, wówczas trzeba zredukowaæ albo rozdzielczo¶æ, albo prêdko¶æ
od¶wie¿ania. Domy¶lnie XFree redukuje rozdzielczo¶æ. Je¶li chcesz zachowaæ
rozdzielczo¶æ a zredukowaæ prêdko¶æ od¶wie¿ania, musisz umie¶ciæ nowe
stosowne paramery w linii Modeline w swoim pliku XqF86Config. Okre¶li to tê
rozdzielczo¶æ z ni¿sz± prêdko¶cia od¶wie¿ania. Przyk³adowo zast±p star±
warto¶æ
<BLOCKQUOTE><CODE>
<PRE>
Modeline "1024x768" 75 1024 1048 1184 1328 768 771 777 806 -hsync -vsync
</PRE>
</CODE></BLOCKQUOTE>

na
<BLOCKQUOTE><CODE>
<PRE>
Modeline "1024x768" 65 1024 1032 1176 1344 768 771 777 806 -hsync -vsync.
</PRE>
</CODE></BLOCKQUOTE>

Magiczne liczby 75 i 65 odpowiadaj± prêdko¶ciom zegara. Znajdziesz je
zapisane przez X'a w swoim pliku .X.err. Sprawd¼ w dokumentacji X'a plik
odnosz±cy siê do monitorów. Znajdziesz tam parametry Modelines stosowne dla
maksymalnej prêdko¶ci zegara, jak± Twoja karta video potrafi ob³u¿yæ przy
kolorze 16 bitowym.
<P>
<H2><A NAME="s5">5. Uruchamianie XFree86</A></H2>

<P>Kiedy masz ju¿ skonfigurowany plik <CODE>XF86Config</CODE> spokojnie mo¿esz
odpalæ X serwer i odbyæ krótk± przeja¿d¿kê. Po pierwsze upewnij siê, ¿e
katalog <CODE>/usr/X11R6/bin</CODE> znajduje siê na Twojej ¶cie¿ce dostêpu.
<P>Aby wystartowaæ XFree86 wydaj polecenie
<BLOCKQUOTE><CODE>
startx
</CODE></BLOCKQUOTE>

Stanowi to front dla <CODE>xinit</CODE> (w przypadku, je¶li kiedykolwiek
zdarzy³o siê Tobie u¿ywaæ <CODE>xinit</CODE> na innych systemach UNIXowych).
<P>Polecenie to wystartuje X serwer i uruchomi komendy znalezione w pliku
<CODE>.xinitrc</CODE> znajduj±cym siê w Twoim domowym katalogu.
<CODE>.xinitrc</CODE> jest zwyk³ym skryptem pow³okowym, który zawiera
przeznaczonych do uruchomienia X klientów. Je¶li plik ten nie istnieje,
zostan± u¿yte domy¶lne warto¶ci systemu z pliku
<CODE>/usr/X11R6/lib/X11/xinit/xinitrc</CODE>.
<P>Standardowy pliki <CODE>.xinitrc</CODE> wygl±da podobnie jak poni¿szy:
<BLOCKQUOTE><CODE>
<PRE>
#!/bin/sh

xterm -fn 7x13bold -geometry 80x32+10+50 &amp;
xterm -fn 9x15bold -geometry 80x34+30-10 &amp;
oclock -geometry 70x70-7+7 &amp;
xsetroot -solid midnightblue &amp;

exec twm 
</PRE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>Skrypt ten wystartuje dwóch kilientów <CODE>xterm</CODE>, <CODE>oclock</CODE> oraz
ustawi kolor t³a okna root'a na <CODE>midnightblue</CODE>. Nastêpnie wystartuje
menad¿er okien <CODE>twm</CODE>. Zauwa¿, i¿ <CODE>twm</CODE> wykonuje siê z
pow³okowego wyra¿enia <CODE>exec</CODE>. W ten sposób proces <CODE>xinit</CODE>
zostanie zast±piony przez <CODE>twm</CODE>. Kiedy tylko proces <CODE>twm</CODE>
zostanie powo³any do ¿ycia, X serwer wy³±czy siê. Mo¿esz wyj¶æ z
<CODE>twm</CODE> u¿ywaj±c g³ównego menu. W tym celu naci¶nij na tle pulpitu
klawisz myszy 1 -- wy¶wietli to rozwijalne menu, które pozwoli Tobie
uaktywniæ opcjê <CODE>Exit Twm</CODE>.
<P>Upewnij siê, ¿e ostatnia komenda w pliku <CODE>.xinitrc</CODE> startuje z
<CODE>exec</CODE> i ¿e nie jest ona umieszczona w tle (¿adnego znaku &amp; na koñcu
linii), w przeciwnym bowiem razie X serwer wy³±czy siê zaraz po tym, jak
tylko wystartuje klientów z pliku <CODE>.xinitrc</CODE>.
<P>Alternatywnie mo¿esz wyj¶æ z X'a wciskaj±c kombinacjê klawiszy
<CODE>ctrl-alt-backspace</CODE>, co bezpo¶rednio zabija X serwer i wychodzi z X
Window System.
<P>Powy¿ej zaprezentowano bardzo, ale to bardzo prost± konfiguracjê pulpitu.
Wk³adaj±c trochê pracy w swój plik <CODE>.xinitrc</CODE> mo¿esz osi±gn±æ wiele
wspania³ych programów i konfiguracji. Przyk³adowo, menad¿er okien
<CODE>fvwm</CODE> mo¿e umo¿liwiaæ u¿ywanie pulpitu wirtualnego. Mo¿esz równie¿
ustawiæ kolory, czcionki, wielko¶æ i pozycje okien i tak dalej, co tylko
dusza zapragnie.
<P>Je¶li dopiero zaczynasz poznawaæ ¶rodowisko X Window System, gor±co polecamy
zapoznanie siê z jak±s ksi±¿k± z tego zakresu, np. <EM>The X Window System:
A User's Guide</EM>. U¿ywanie i konfiguracja X'a s± o wiele nazbyt z³o¿one,
by je tutaj omawiaæ. Wskazówek na sam pocz±tek poszukaj na stronach
podrêcznika odnosz±cych siê do <CODE>xterm</CODE>, <CODE>oclock</CODE> i
<CODE>twm</CODE>.
<P>
<H2>5.1 Warunki u¿ytkowania niniejszego dokumentu</H2>

<P>Copyright (c) 1996 by Eric S. Raymond.
Niniejszy dokument mo¿esz u¿ywaæ, rozpowszechniaæ i reprodukowaæ w
dowolny sposób o ile:
<P>
<UL>
<LI>Nie pominiesz lub nie zmienisz niniejszej uwagi odno¶nie prawa autorskiego.</LI>
<LI>Nie pominiesz lub nie zmienisz numeru wersji i daty.</LI>
<LI>Nie pominiesz lub nie zmienisz namiaru na aktualn± wersjê w WWW.</LI>
<LI>Jasno i wyra¼nie zaznaczysz wszelkie skróty, zmiany lub wersje.</LI>
</UL>
<P>Powy¿sze restrykcje maj± na celu ochronê potencjalnych czytelników przed
starymi lub niekompletnymi wersjami. Spytaj siê mnie je¶li przypuszczasz,
i¿ masz jaki¶ wa¿ny powód dla uczynienia Tobie wyj±tku.
<P>
<H2>5.2 Podziêkowania</H2>

<P>Niniejszy dokument powo³a³ do ¿ycia Matt Welsh w zacofanych czasach, gdy
panowa³ mêtny pierwotny chaos. Dziêki Matt!
<P>
<H2>5.3 Od t³umacza</H2>

<P>Copyright (c) for the Polish translation by Piotr Têczyñski, 1997.
<P>
<UL>
<LI>Warunki u¿ytkowania polskiej wersji niniejszego dokumentu s±
identyczne z tymi wymienionymi przez autora wersji oryginalnej.</LI>
<LI>Najnowsza wersja tekstu oryginalnego dostêpna jest zawsze pod adresem
<A HREF="http://sunsite.unc.edu/mdw/HOWTO/XFree86-HOWTO.html">http://sunsite.unc.edu/mdw/HOWTO/XFree86-HOWTO.html</A>.</LI>
<LI>Najnowsza wersja t³umaczenia dostêpna jest zawsze pod adresem 
<A HREF="http://www.jtz.org.pl/">http://www.jtz.org.pl/</A> lub 
<A HREF="ftp://ftp.jtz.org.pl/HOWTO/"></A>nie zapomnij o du¿ych literach!
;) a wkrótce równie¿ pod moim nowym namiarem.</LI>
</UL>
<P>Je¶li masz jakiekolwiek pytania czy uwagi odno¶nie t³umaczenia b±d¼ te¿
zwyczajnie znajdziesz byka nie krêpuj siê i wy¶lij do mnie wiadomo¶æ poczt±
elektroniczn±. W ten sposób nastêpna wersja bêdzie lepsza, ku po¿ytkowi nas
wszystkich. Hmm, mo¿esz te¿ przes³aæ mi komplementy i pochwa³y... ;) Tak czy
inaczej -- dziêki.
<P><B>Podziêkowania</B>
<P>Dziêki za nieocenion± pomoc przy powstawaniu i dalszej dystrybucji
niniejszego dokumentu oryginalnemu jego twórcy, czyli Ericowi S. Raymondowi,
ca³ej fantastycznej i tryskaj±cej humorem grupie JTZ (Jak To Zrobiæ), oraz
uroczemu kociakowi ;) o imieniu Danka. No i oczywi¶cie twórcy samego Linuxa,
czyli Linusowi Torvaldsowi, 
<A HREF="mailto:torvalds@cs.helsinki.fi">torvalds@cs.helsinki.fi</A>, przez którego mamy tyle ¶wietnej zabawy.
<P>
</BODY>
</HTML>
doc-linux-pl-html 2002.06.14-2 / usr / share / doc / HOWTO / pl-html / XFree86-HOWTO.pl.html
