This file is indexed.

/usr/share/klavaro/eu.words is in klavaro 3.01-1.

This file is owned by root:root, with mode 0o644.

The actual contents of the file can be viewed below.

   1
   2
   3
   4
   5
   6
   7
   8
   9
  10
  11
  12
  13
  14
  15
  16
  17
  18
  19
  20
  21
  22
  23
  24
  25
  26
  27
  28
  29
  30
  31
  32
  33
  34
  35
  36
  37
  38
  39
  40
  41
  42
  43
  44
  45
  46
  47
  48
  49
  50
  51
  52
  53
  54
  55
  56
  57
  58
  59
  60
  61
  62
  63
  64
  65
  66
  67
  68
  69
  70
  71
  72
  73
  74
  75
  76
  77
  78
  79
  80
  81
  82
  83
  84
  85
  86
  87
  88
  89
  90
  91
  92
  93
  94
  95
  96
  97
  98
  99
 100
 101
 102
 103
 104
 105
 106
 107
 108
 109
 110
 111
 112
 113
 114
 115
 116
 117
 118
 119
 120
 121
 122
 123
 124
 125
 126
 127
 128
 129
 130
 131
 132
 133
 134
 135
 136
 137
 138
 139
 140
 141
 142
 143
 144
 145
 146
 147
 148
 149
 150
 151
 152
 153
 154
 155
 156
 157
 158
 159
 160
 161
 162
 163
 164
 165
 166
 167
 168
 169
 170
 171
 172
 173
 174
 175
 176
 177
 178
 179
 180
 181
 182
 183
 184
 185
 186
 187
 188
 189
 190
 191
 192
 193
 194
 195
 196
 197
 198
 199
 200
 201
 202
 203
 204
 205
 206
 207
 208
 209
 210
 211
 212
 213
 214
 215
 216
 217
 218
 219
 220
 221
 222
 223
 224
 225
 226
 227
 228
 229
 230
 231
 232
 233
 234
 235
 236
 237
 238
 239
 240
 241
 242
 243
 244
 245
 246
 247
 248
 249
 250
 251
 252
 253
 254
 255
 256
 257
 258
 259
 260
 261
 262
 263
 264
 265
 266
 267
 268
 269
 270
 271
 272
 273
 274
 275
 276
 277
 278
 279
 280
 281
 282
 283
 284
 285
 286
 287
 288
 289
 290
 291
 292
 293
 294
 295
 296
 297
 298
 299
 300
 301
 302
 303
 304
 305
 306
 307
 308
 309
 310
 311
 312
 313
 314
 315
 316
 317
 318
 319
 320
 321
 322
 323
 324
 325
 326
 327
 328
 329
 330
 331
 332
 333
 334
 335
 336
 337
 338
 339
 340
 341
 342
 343
 344
 345
 346
 347
 348
 349
 350
 351
 352
 353
 354
 355
 356
 357
 358
 359
 360
 361
 362
 363
 364
 365
 366
 367
 368
 369
 370
 371
 372
 373
 374
 375
 376
 377
 378
 379
 380
 381
 382
 383
 384
 385
 386
 387
 388
 389
 390
 391
 392
 393
 394
 395
 396
 397
 398
 399
 400
 401
 402
 403
 404
 405
 406
 407
 408
 409
 410
 411
 412
 413
 414
 415
 416
 417
 418
 419
 420
 421
 422
 423
 424
 425
 426
 427
 428
 429
 430
 431
 432
 433
 434
 435
 436
 437
 438
 439
 440
 441
 442
 443
 444
 445
 446
 447
 448
 449
 450
 451
 452
 453
 454
 455
 456
 457
 458
 459
 460
 461
 462
 463
 464
 465
 466
 467
 468
 469
 470
 471
 472
 473
 474
 475
 476
 477
 478
 479
 480
 481
 482
 483
 484
 485
 486
 487
 488
 489
 490
 491
 492
 493
 494
 495
 496
 497
 498
 499
 500
 501
 502
 503
 504
 505
 506
 507
 508
 509
 510
 511
 512
 513
 514
 515
 516
 517
 518
 519
 520
 521
 522
 523
 524
 525
 526
 527
 528
 529
 530
 531
 532
 533
 534
 535
 536
 537
 538
 539
 540
 541
 542
 543
 544
 545
 546
 547
 548
 549
 550
 551
 552
 553
 554
 555
 556
 557
 558
 559
 560
 561
 562
 563
 564
 565
 566
 567
 568
 569
 570
 571
 572
 573
 574
 575
 576
 577
 578
 579
 580
 581
 582
 583
 584
 585
 586
 587
 588
 589
 590
 591
 592
 593
 594
 595
 596
 597
 598
 599
 600
 601
 602
 603
 604
 605
 606
 607
 608
 609
 610
 611
 612
 613
 614
 615
 616
 617
 618
 619
 620
 621
 622
 623
 624
 625
 626
 627
 628
 629
 630
 631
 632
 633
 634
 635
 636
 637
 638
 639
 640
 641
 642
 643
 644
 645
 646
 647
 648
 649
 650
 651
 652
 653
 654
 655
 656
 657
 658
 659
 660
 661
 662
 663
 664
 665
 666
 667
 668
 669
 670
 671
 672
 673
 674
 675
 676
 677
 678
 679
 680
 681
 682
 683
 684
 685
 686
 687
 688
 689
 690
 691
 692
 693
 694
 695
 696
 697
 698
 699
 700
 701
 702
 703
 704
 705
 706
 707
 708
 709
 710
 711
 712
 713
 714
 715
 716
 717
 718
 719
 720
 721
 722
 723
 724
 725
 726
 727
 728
 729
 730
 731
 732
 733
 734
 735
 736
 737
 738
 739
 740
 741
 742
 743
 744
 745
 746
 747
 748
 749
 750
 751
 752
 753
 754
 755
 756
 757
 758
 759
 760
 761
 762
 763
 764
 765
 766
 767
 768
 769
 770
 771
 772
 773
 774
 775
 776
 777
 778
 779
 780
 781
 782
 783
 784
 785
 786
 787
 788
 789
 790
 791
 792
 793
 794
 795
 796
 797
 798
 799
 800
 801
 802
 803
 804
 805
 806
 807
 808
 809
 810
 811
 812
 813
 814
 815
 816
 817
 818
 819
 820
 821
 822
 823
 824
 825
 826
 827
 828
 829
 830
 831
 832
 833
 834
 835
 836
 837
 838
 839
 840
 841
 842
 843
 844
 845
 846
 847
 848
 849
 850
 851
 852
 853
 854
 855
 856
 857
 858
 859
 860
 861
 862
 863
 864
 865
 866
 867
 868
 869
 870
 871
 872
 873
 874
 875
 876
 877
 878
 879
 880
 881
 882
 883
 884
 885
 886
 887
 888
 889
 890
 891
 892
 893
 894
 895
 896
 897
 898
 899
 900
 901
 902
 903
 904
 905
 906
 907
 908
 909
 910
 911
 912
 913
 914
 915
 916
 917
 918
 919
 920
 921
 922
 923
 924
 925
 926
 927
 928
 929
 930
 931
 932
 933
 934
 935
 936
 937
 938
 939
 940
 941
 942
 943
 944
 945
 946
 947
 948
 949
 950
 951
 952
 953
 954
 955
 956
 957
 958
 959
 960
 961
 962
 963
 964
 965
 966
 967
 968
 969
 970
 971
 972
 973
 974
 975
 976
 977
 978
 979
 980
 981
 982
 983
 984
 985
 986
 987
 988
 989
 990
 991
 992
 993
 994
 995
 996
 997
 998
 999
1000
1001
1002
1003
1004
1005
1006
1007
1008
1009
1010
1011
1012
1013
1014
1015
1016
1017
1018
1019
1020
1021
1022
1023
1024
1025
1026
1027
1028
1029
1030
1031
1032
1033
1034
1035
1036
1037
1038
1039
1040
1041
1042
1043
1044
1045
1046
1047
1048
1049
1050
1051
1052
1053
1054
1055
1056
1057
1058
1059
1060
1061
1062
1063
1064
1065
1066
1067
1068
1069
1070
1071
1072
1073
1074
1075
1076
1077
1078
1079
1080
1081
1082
1083
1084
1085
1086
1087
1088
1089
1090
1091
1092
1093
1094
1095
1096
1097
1098
1099
1100
1101
1102
1103
1104
1105
1106
1107
1108
1109
1110
1111
1112
1113
1114
1115
1116
1117
1118
1119
1120
1121
1122
1123
1124
1125
1126
1127
1128
1129
1130
1131
1132
1133
1134
1135
1136
1137
1138
1139
1140
1141
1142
1143
1144
1145
1146
1147
1148
1149
1150
1151
1152
1153
1154
1155
1156
1157
1158
1159
1160
1161
1162
1163
1164
1165
1166
1167
1168
1169
1170
1171
1172
1173
1174
1175
1176
1177
1178
1179
1180
1181
1182
1183
1184
1185
1186
1187
1188
1189
1190
1191
1192
1193
1194
1195
1196
1197
1198
1199
1200
1201
1202
1203
1204
1205
1206
1207
1208
1209
1210
1211
1212
1213
1214
1215
1216
1217
1218
1219
1220
1221
1222
1223
1224
1225
1226
1227
1228
1229
1230
1231
1232
1233
1234
1235
1236
1237
1238
1239
1240
1241
1242
1243
1244
1245
1246
1247
1248
1249
1250
1251
1252
1253
1254
1255
1256
1257
1258
1259
1260
1261
1262
1263
1264
1265
1266
1267
1268
1269
1270
1271
1272
1273
1274
1275
1276
1277
1278
1279
1280
1281
1282
1283
1284
1285
1286
1287
1288
1289
1290
1291
1292
1293
1294
1295
1296
1297
1298
1299
1300
1301
1302
1303
1304
1305
1306
1307
1308
1309
1310
1311
1312
1313
1314
1315
1316
1317
1318
1319
1320
1321
1322
1323
1324
1325
1326
1327
1328
1329
1330
1331
1332
1333
1334
1335
1336
1337
1338
1339
1340
1341
1342
1343
1344
1345
1346
1347
1348
1349
1350
1351
1352
1353
1354
1355
1356
1357
1358
1359
1360
1361
1362
1363
1364
1365
1366
1367
1368
1369
1370
1371
1372
1373
1374
1375
1376
1377
1378
1379
1380
1381
1382
1383
1384
1385
1386
1387
1388
1389
1390
1391
1392
1393
1394
1395
1396
1397
1398
1399
1400
1401
1402
1403
1404
1405
1406
1407
1408
1409
1410
1411
1412
1413
1414
1415
1416
1417
1418
1419
1420
1421
1422
1423
1424
1425
1426
1427
1428
1429
1430
1431
1432
1433
1434
1435
1436
1437
1438
1439
1440
1441
1442
1443
1444
1445
1446
1447
1448
1449
1450
1451
1452
1453
1454
1455
1456
1457
1458
1459
1460
1461
1462
1463
1464
1465
1466
1467
1468
1469
1470
1471
1472
1473
1474
1475
1476
1477
1478
1479
1480
1481
1482
1483
1484
1485
1486
1487
1488
1489
1490
1491
1492
1493
1494
1495
1496
1497
1498
1499
1500
1501
1502
1503
1504
1505
1506
1507
1508
1509
1510
1511
1512
1513
1514
1515
1516
1517
1518
1519
1520
1521
1522
1523
1524
1525
1526
1527
1528
1529
1530
1531
1532
1533
1534
1535
1536
1537
1538
1539
1540
1541
1542
1543
1544
1545
1546
1547
1548
1549
1550
1551
1552
1553
1554
1555
1556
1557
1558
1559
1560
1561
1562
1563
1564
1565
1566
1567
1568
1569
1570
1571
1572
1573
1574
1575
1576
1577
1578
1579
1580
1581
1582
1583
1584
1585
1586
1587
1588
1589
1590
1591
1592
1593
1594
1595
1596
1597
1598
1599
1600
1601
1602
1603
1604
1605
1606
1607
1608
1609
1610
1611
1612
1613
1614
1615
1616
1617
1618
1619
1620
1621
1622
1623
1624
1625
1626
1627
1628
1629
1630
1631
1632
1633
1634
1635
1636
1637
1638
1639
1640
1641
1642
1643
1644
1645
1646
1647
1648
1649
1650
1651
1652
1653
1654
1655
1656
1657
1658
1659
1660
1661
1662
1663
1664
1665
1666
1667
1668
1669
1670
1671
1672
1673
1674
1675
1676
1677
1678
1679
1680
1681
1682
1683
1684
1685
1686
1687
1688
1689
1690
1691
1692
1693
1694
1695
1696
1697
1698
1699
1700
1701
1702
1703
1704
1705
1706
1707
1708
1709
1710
1711
1712
1713
1714
1715
1716
1717
1718
1719
1720
1721
1722
1723
1724
1725
1726
1727
1728
1729
1730
1731
1732
1733
1734
1735
1736
1737
1738
1739
1740
1741
1742
1743
1744
1745
1746
1747
1748
1749
1750
1751
1752
1753
1754
1755
1756
1757
1758
1759
1760
1761
1762
1763
1764
1765
1766
1767
1768
1769
1770
1771
1772
1773
1774
1775
1776
1777
1778
1779
1780
1781
1782
1783
1784
1785
1786
1787
1788
1789
1790
1791
1792
1793
1794
1795
1796
1797
1798
1799
1800
1801
1802
1803
1804
1805
1806
1807
1808
1809
1810
1811
1812
1813
1814
1815
1816
1817
1818
1819
1820
1821
1822
1823
1824
1825
1826
1827
1828
1829
1830
1831
1832
1833
1834
1835
1836
1837
1838
1839
1840
1841
1842
1843
1844
1845
1846
1847
1848
1849
1850
1851
1852
1853
1854
1855
1856
1857
1858
1859
1860
1861
1862
1863
1864
1865
1866
1867
1868
1869
1870
1871
1872
1873
1874
1875
1876
1877
1878
1879
1880
1881
1882
1883
1884
1885
1886
1887
1888
1889
1890
1891
1892
1893
1894
1895
1896
1897
1898
1899
1900
1901
1902
1903
1904
1905
1906
1907
1908
1909
1910
1911
1912
1913
1914
1915
1916
1917
1918
1919
1920
1921
1922
1923
1924
1925
1926
1927
1928
1929
1930
1931
1932
1933
1934
1935
1936
1937
1938
1939
1940
1941
1942
1943
1944
1945
1946
1947
1948
1949
1950
1951
1952
1953
1954
1955
1956
1957
1958
1959
1960
1961
1962
1963
1964
1965
1966
1967
1968
1969
1970
1971
1972
1973
1974
1975
1976
1977
1978
1979
1980
1981
1982
1983
1984
1985
1986
1987
1988
1989
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
2021
2022
2023
2024
2025
2026
2027
2028
2029
2030
2031
2032
2033
2034
2035
2036
2037
2038
2039
2040
2041
2042
2043
2044
2045
2046
2047
2048
2049
2050
2051
2052
2053
2054
2055
2056
2057
2058
2059
2060
2061
2062
2063
2064
2065
2066
2067
2068
2069
2070
2071
2072
2073
2074
2075
2076
2077
2078
2079
2080
2081
2082
2083
2084
2085
2086
2087
2088
2089
2090
2091
2092
2093
2094
2095
2096
2097
2098
2099
2100
2101
2102
2103
2104
2105
2106
2107
2108
2109
2110
2111
2112
2113
2114
2115
2116
2117
2118
2119
2120
2121
2122
2123
2124
2125
2126
2127
2128
2129
2130
2131
2132
2133
2134
2135
2136
2137
2138
2139
2140
2141
2142
2143
2144
2145
2146
2147
2148
2149
2150
2151
2152
2153
2154
2155
2156
2157
2158
2159
2160
2161
2162
2163
2164
2165
2166
2167
2168
2169
2170
2171
2172
2173
2174
2175
2176
2177
2178
2179
2180
2181
2182
2183
2184
2185
2186
2187
2188
2189
2190
2191
2192
2193
2194
2195
2196
2197
2198
2199
2200
2201
2202
2203
2204
2205
2206
2207
2208
2209
2210
2211
2212
2213
2214
2215
2216
2217
2218
2219
2220
2221
2222
2223
2224
2225
2226
2227
2228
2229
2230
2231
2232
2233
2234
2235
2236
2237
2238
2239
2240
2241
2242
2243
2244
2245
2246
2247
2248
2249
2250
2251
2252
2253
2254
2255
2256
2257
2258
2259
2260
2261
2262
2263
2264
2265
2266
2267
2268
2269
2270
2271
2272
2273
2274
2275
2276
2277
2278
2279
2280
2281
2282
2283
2284
2285
2286
2287
2288
2289
2290
2291
2292
2293
2294
2295
2296
2297
2298
2299
2300
2301
2302
2303
2304
2305
2306
2307
2308
2309
2310
2311
2312
2313
2314
2315
2316
2317
2318
2319
2320
2321
2322
2323
2324
2325
2326
2327
2328
2329
2330
2331
2332
2333
2334
2335
2336
2337
2338
2339
2340
2341
2342
2343
2344
2345
2346
2347
2348
2349
2350
2351
2352
2353
2354
2355
2356
2357
2358
2359
2360
2361
2362
2363
2364
2365
2366
2367
2368
2369
2370
2371
2372
2373
2374
2375
2376
2377
2378
2379
2380
2381
2382
2383
2384
2385
2386
2387
2388
2389
2390
2391
2392
2393
2394
2395
2396
2397
2398
2399
2400
2401
2402
2403
2404
2405
2406
2407
2408
2409
2410
2411
2412
2413
2414
2415
2416
2417
2418
2419
2420
2421
2422
2423
2424
2425
2426
2427
2428
2429
2430
2431
2432
2433
2434
2435
2436
2437
2438
2439
2440
2441
2442
2443
2444
2445
2446
2447
2448
2449
2450
2451
2452
2453
2454
2455
2456
2457
2458
2459
2460
2461
2462
2463
2464
2465
2466
2467
2468
2469
2470
2471
2472
2473
2474
2475
2476
2477
2478
2479
2480
2481
2482
2483
2484
2485
2486
2487
2488
2489
2490
2491
2492
2493
2494
2495
2496
2497
2498
2499
2500
2501
2502
2503
2504
2505
2506
2507
2508
2509
2510
2511
2512
2513
2514
2515
2516
2517
2518
2519
2520
2521
2522
2523
2524
2525
2526
2527
2528
2529
2530
2531
2532
2533
2534
2535
2536
2537
2538
2539
2540
2541
2542
2543
2544
2545
2546
2547
2548
2549
2550
2551
2552
2553
2554
2555
2556
2557
2558
2559
2560
2561
2562
2563
2564
2565
2566
2567
2568
2569
2570
2571
2572
2573
2574
2575
2576
2577
2578
2579
2580
2581
2582
2583
2584
2585
2586
2587
2588
2589
2590
2591
2592
2593
2594
2595
2596
2597
2598
2599
2600
2601
2602
2603
2604
2605
2606
2607
2608
2609
2610
2611
2612
2613
2614
2615
2616
2617
2618
2619
2620
2621
2622
2623
2624
2625
2626
2627
2628
2629
2630
2631
2632
2633
2634
2635
2636
2637
2638
2639
2640
2641
2642
2643
2644
2645
2646
2647
2648
2649
2650
2651
2652
2653
2654
2655
2656
2657
2658
2659
2660
2661
2662
2663
2664
2665
2666
2667
2668
2669
2670
2671
2672
2673
2674
2675
2676
Giza
Eskubideen
Aldarrikapen
Unibertsala
Nazio
Batuen
Erakundearen
Batzar
Nagusiak
ko
abenduaren
ean
onartu
zuen
Nazio
Batuen
Erakundearen
A
ebazpentzat
Dokumentuaren
egileetako
bat
René
Cassin
baionarra
izan
zen
Hitzaurrea
Kontuan
izanik
munduko
askatasuna
justizia
eta
bakea
giza
familiako
kide
guztien
berezko
duintasunean
eta
eskubide
berdin
eta
ukaezinetan
oinarritzen
direla
Kontuan
izanik
giza
eskubideak
ez
ezagutzearen
eta
gutxiestearen
ondorioz
giza
kontzientziari
irain
egiten
dioten
basakeriak
gertatu
izan
direla
eta
gizon
emakumeek
beldur
eta
gabezia
orotik
aske
hitz
egiteko
askatasuna
eta
sinesmen
askatasuna
izango
dituzten
munduaren
etorrera
aldarrikatu
dela
gizakiaren
helburu
nagusi
Kontuan
izanik
emandako
hitz
hori
osotasunean
betetzeko
garrantzi
handikoa
dela
eskubide
eta
askatasun
horiek
berdin
ulertzea
Kontuan
izanik
ezinbestekoa
dela
giza
eskubideak
zuzenbidezko
erregimen
batek
babestea
gizakia
tirania
eta
zapalkuntzaren
aurkako
azken
irtenbidea
den
matxinadara
jo
beharrean
aurkitu
ez
dadin
Kontuan
izanik
ezinbestekoa
dela
baita
ere
herrialdeen
artean
harreman
lagunkoiak
bultzatzea
Kontuan
izanik
Nazio
Batuetako
kide
diren
herriek
gizakiaren
oinarrizko
eskubideetan
gizakiaren
duintasun
eta
balioan
eta
gizonen
eta
emakumeen
eskubideen
arteko
berdintasunean
duten
fedea
tinko
azaldu
dutela
Agirian
eta
askatasunaren
ikuspegi
zabalago
baten
barruan
gizarte
aurrerakuntza
sustatzeko
eta
bizitza
maila
jasotzeko
erabakita
daudela
adierazi
dutela
Kontuan
izanik
Estatu
Kideek
Nazio
Batuen
Erakundearekin
elkarlanean
gizakiaren
oinarrizko
eskubide
eta
askatasunen
begirune
orokorra
eta
eraginkorra
ziurtatzeko
hitza
eman
dutela
Amnesty
International
Nazioarteko
Amnistia
euskaraz
edo
nazioarteko
Gobernuz
Kanpoko
Erakundea
da
Londresen
Ingalaterra
ean
sortutakoa
Bere
helburua
da
giza
eskubideen
zapalketa
saihesteko
eta
desagerrarazteko
ekintzak
egitea
gai
horren
inguruko
ikerketa
ahalbidetzea
eta
eskubideak
urratuta
dituztenentzat
justizia
eskatzea
an
Bakearen
Nobel
Saria
jaso
zuen
torturaren
aurkako
kanpainagatik
Nazioartean
giza
eskubideen
alde
lanean
ari
diren
taldeen
artean
ezagunenetakoa
da
eta
borroka
horren
oinarriak
ezartzeko
orduan
aitzindaria
Heriotza
zigorraren
kontra
ere
egiten
du
lan
Urtero
txostena
argitaratzen
dan
izenean
munduan
zehar
giza
eskubideen
kontuak
nola
dauden
laburbiltzeko
Amnesty
Internationaleko
urteroko
txosten
horretaz
gain
beste
txosten
batzuk
ere
egiten
dituzte
Munduko
hainbat
estatutan
lanean
ari
diren
taldeek
beste
estatuetako
kasuez
arduratzen
dira
eta
ez
haiek
kokatuta
dauden
estatuetako
kasuez
Horrela
kanpotik
bakarrik
lor
daitekeen
ikuspegia
lortu
nahi
da
eta
bazkideen
arteko
gatazkak
saihestu
nahi
dira
entziklopedia
eleanitza
oinarriduna
eta
eduki
askekoa
da
Wikipedia
mundu
osoko
boluntarioek
idazten
dute
Bertako
artikuluak
Internetera
konektatutako
edozeinek
idatzi
ditzake
aldatu
lotura
sakatuz
Wikipedia
ko
urtarrilaren
ean
sortu
zen
eta
bizkor
hasi
da
sarean
txoko
bat
egiten
Munduko
hizkuntza
guztietan
eta
mundu
guztiak
idatzitako
eduki
askeko
entziklopedia
bat
egiteko
proiektua
da
Hiru
urte
eta
erdi
geroago
ko
irailean
argitarazle
baino
gehiago
ari
ziren
lanean
proiektuak
orduan
zituen
hizkuntza
baino
gehiagoetan
ko
Abenduan
ingelesezko
bertsioa
da
sarrera
gehien
dituena
baino
gehiago
Bere
teoriak
garatuz
zihoan
bitartean
hainbat
liburu
argitaratu
zituen
Darwinek
tartean
ren
bidaiaren
egunerokoa
eta
geologiaren
inguruko
hainbat
liburu
Zortzi
urtez
zirripedoak
aztertzen
ere
aritu
zen
eta
an
liburua
plazaratu
zuen
an
bere
ikerkuntzen
laburbilduma
osatzen
zuen
Espezieen
jatorriaz
Hautespen
naturalaren
bidez
eman
zuen
argitara
erabateko
teoria
iraultzailea
plazaratuz
Bertan
egindako
aurkikuntzetan
oinarri
hartuta
ondorioztatu
zuen
izaki
guztiok
arbaso
komuna
geneukala
eta
gizakiok
zehazki
tximu
eboluzionatuak
ginela
ko
apirilaren
an
hil
zen
Downe
n
Kent
Ingalaterra
Bertako
elizan
ehorztekoa
bazen
ere
Royal
Societyko
bere
lagunen
eraginez
Westminsterko
Abadian
egin
zioten
hileta
elizkizuna
eta
bertan
lurperatu
zuten
eta
ondoan
Darwinismoa
ideiak
adierazteko
erabiltzen
den
izena
da
batez
ere
eboluzioari
eta
hautespen
naturalari
dagokionez
Darwinismoa
ez
da
eboluzionismoaren
sinonimoa
bigarren
hau
lehenagoko
kontzeptu
bat
da
Darwinismoak
eboluzioa
hautespen
naturalaren
bidez
ematen
dela
esaten
du
Gaur
egun
dagoen
eboluzioaren
teoriari
Eboluzioaren
Teoria
Sintetikoa
darwinismo
deitzea
ere
ez
da
zuzena
teoria
honek
askoz
ekarpen
gehiago
baititu
bere
baitan
Mohandas
Karamchand
Gandhi
abokatu
politikari
eta
buruzagi
erlijioso
indiarra
izan
zen
izenez
egin
zen
ezaguna
Indiako
estatuaren
sortzaileetariko
bat
izan
zen
eta
Bapu
izena
ematen
diote
han
gujaratiz
bapu
aita
Bere
filosofiak
bakezaletasuna
iraultzarako
bitarteko
bezala
aldarrikatzen
du
Bizitza
osoan
zehar
mota
guztietako
indarkeriaren
aurka
egon
zen
eta
bere
emaztea
zen
Kasturba
kartzelan
sartu
zituzten
eta
hantxe
hil
zitzaion
emaztea
Berak
berriz
eguneko
baraualdia
egin
zuen
Indiaren
independentziarako
pertsona
gakoa
izan
zen
baina
Pakistan
banatu
izanak
asko
desanimatu
zuen
Independentziaren
ondoren
Indiako
gizartea
eraldatzen
saiatu
zen
eta
maila
behereneko
kastak
integratzeko
ahalegina
egin
zuen
shudrá
edo
esklaboak
pariak
edo
ukiezinak
eta
mlecha
edo
barbaroak
nekazari
guneak
garatzen
saiatu
zen
bezalaxe
Ez
zituen
Indiaren
independentziaren
ondoren
etorri
ziren
erlijio
istiluak
ontzat
hartu
hinduen
lurraldeetako
musulmanak
defendatuz
Horregatik
ko
urtarrilaren
ean
hil
zuen
Nathuram
Godsek
indiar
integrista
fanatiko
batek
urte
zituenean
Errautsak
ibaira
bota
zituzten
Ekonomiari
buruz
berriz
kapitala
ez
zuela
lana
baino
gehiago
baloratu
behar
uste
zuen
eta
ezta
alderantziz
ere
bi
ideiak
arriskutsuak
zirelarik
Oreka
aurkitu
behar
zen
biak
zirelako
garrantzi
handikoak
garapenerako
oso
bizimodu
umila
izan
zuen
soinean
zeramatzan
arropak
berak
egiten
zituen
Horrez
gain
begetarianoa
zen
Pasteurizazioa
beroaren
bidez
likido
batean
dauden
bakterio
patogenoen
suntsiketa
prozesua
da
Janari
industrian
asko
erabiltzen
da
esnearekin
ardoarekin
zukuekin
esnekiekin
eta
izozkiekin
besteak
beste
Beste
prozesu
termikoekin
alderatuta
pasteurizazioak
ez
ditu
janarien
ezaugarri
fisiko
kimikoak
eta
organoleptikoak
asko
aldatzen
Bitaminak
eta
beste
osagai
nutritiboak
ez
dira
indargabetzen
teknika
honekin
Pasteurizazioak
ez
ditu
mikroorganismo
guztiak
akabatzen
patogeno
gehienak
hiltzen
ditu
ordea
Pasteurizazio
klasikoa
esnea
ra
minutuz
berotzean
datza
Beste
mota
batek
ko
tenperatura
segundotan
jarduten
du
Tenperatura
eta
denbora
horiekin
eta
bezalako
patogenoak
hiltzen
dira
ek
bere
izena
daraman
teknika
hau
asmatu
zuen
urtean
zeruari
behatzeko
teleskopioa
lehen
erabili
zutenetariko
bat
izan
zen
Hasieran
x
eko
teleskopio
bat
izan
zuen
baina
luze
gabe
x
eko
bat
eskuratu
zuen
Galileok
Jupiterren
lau
satelite
handienak
kausitu
zituen
Berak
ere
Artizarrak
Ilargiak
bezala
faseak
zituela
aurkitu
zuen
Aurkikuntza
bi
hauek
Kopernikok
asmatutako
eredu
heliozentrikoari
bultzada
bat
eman
zioten
Galileo
Ilargiko
mendiak
Eguzki
beltzuneak
eta
kontaezineko
izar
multzo
bat
ikusteko
gai
izan
zen
Eguzki
beltzuneak
ikustean
lehenengo
mendebaldetarra
izan
zen
txinatarrek
aspalditik
ikusiak
baitzituzten
Izarren
eskutatzetik
Ilargia
esfera
osotua
ez
dela
hau
teleskopio
bidez
baino
ez
dago
ikusterik
kausitu
zuen
Esperantoa
munduan
zabalduen
dagoen
nazioarteko
hizkuntza
planifikatu
edo
eraikia
da
mediku
okulista
poloniarrak
an
Nazioarteko
Hizkuntza
izenarekin
argitaratu
zuen
berak
hamarkada
batean
zehar
garatutako
hizkuntza
erabilitako
ezizena
Esperanto
Doktore
Itxaropentsua
hizkuntza
beraren
izenean
bihurtu
zen
Zamenhofen
helburua
nazioarteko
komunikazioa
erraztuko
zuen
hizkuntza
laguntzaile
neutral
eta
ikasteko
erraza
sortzea
izan
zen
Hizkuntza
neutral
honek
hizkuntza
naturalak
ez
bezala
tokian
tokiko
hizkuntzak
ez
lituzke
desagerpenera
bultzatuko
lurreko
biztanle
guztien
bigarren
hizkuntzan
bihurtuko
litzateke
eta
horrela
herri
ezberdinen
arteko
elkar
ulertzea
eta
honen
ondorioz
bakea
ekarriko
lituzke
Gaur
egun
esperantoak
erabilera
zabala
dauka
bidaiatzeko
elkarri
idazteko
kultura
trukeetarako
konbentzioetarako
beste
hizkuntzetako
literatura
irakurtzeko
irratia
entzuteko
eta
hizkuntza
naturalak
errazago
ikasteko
besteak
beste
Zenbat
jendek
hitz
egiten
duten
esatea
oso
zaila
da
ez
baita
inongo
estatuko
hizkuntza
baina
zenbaketa
fidagarrienek
diote
mundu
osoan
ehun
milatik
hiru
milioira
bitarte
direla
esperantodunak
horien
artean
inguru
jaiotzatiko
hiztunak
direlarik
Kooperatiba
elkarte
autonomo
bat
da
Berau
osatzen
duten
pertsonek
bat
egitea
erabakitzen
dute
nork
bere
borondatez
ekonomia
gizartea
eta
kulturaren
aldetik
dituzten
behar
eta
helburuak
enpresa
baten
bitartez
asetzeko
Erakunde
honen
jabetza
jardueran
parte
hartzen
duten
pertsonena
izan
ohi
da
eta
kudeaketa
demokratikoa
da
Beste
definizioen
arabera
Kooperatiba
bat
zera
da
bazkide
bakoitzaren
eskubide
eta
eginbeharrak
berdinak
diren
eta
irabaziak
haien
artean
banatzen
dituen
enpresa
mota
Komeni
da
kooperatibaren
lege
kontzeptua
eta
kontzeptu
soziologikoa
ondo
ezberdintzea
Gizartearen
errealitatean
behin
baino
gehiagotan
kooperatibena
ez
diren
beste
lege
egitura
ezberdinak
erabiltzen
dira
nahiz
eta
kooperatibaren
oinarrizko
ezaugarri
guztiak
bete
Horrela
mutualitate
gisa
eratzen
direnak
edo
zerbitzuak
hornitzeko
eratzen
diren
elkarteak
etab
Labur
esanda
Gizartearen
beharrak
asetzeko
orduan
behar
hori
dutenen
eskuetan
dauden
erakundeak
dira
Zentzu
zabalean
auto
eraketaren
kontzeptuan
oinarritzen
dira
kooperatibak
langile
autonomoekin
batera
erradiologia
arloan
aitzindaria
izan
zen
eta
bitan
irabazi
zuen
Nobel
saria
Paris
eta
Varsoviako
Institutuak
eratu
zituen
Bere
lehenengo
urteetan
Varsovian
bizi
izan
zen
Bere
gurasoak
irakasleak
ziren
bere
aita
matematika
eta
fisikakoa
eta
bere
ama
musikakoa
Curieren
ama
hil
zenean
tuberkulosia
zela
eta
zientzialariak
hamaika
urte
bakarrik
zituen
Oso
gaztea
zenetik
irakurtzea
gustatzen
zitzaion
eta
hamabost
urterekin
graduatu
zen
Ezin
izan
zuen
unibertsitatera
joan
emakumeentzat
debekatuta
zegoelako
baina
eskola
klandestinoetara
joaten
zen
Bere
ahizpa
nagusia
Bronia
Parisera
joan
zen
unibertsitateko
titulu
ofiziala
lortzeko
Bere
ahizpa
joan
ondoren
Marie
ere
joan
zen
Parisera
kimika
eta
fisika
ikasi
zuen
Bere
familiak
diru
arazoak
zituen
bera
laguntzeko
eta
bere
dieta
oso
pobrea
zenez
sarritan
gaixotu
egiten
zen
Ikasle
bikaina
zen
ordu
asko
ematen
zituen
ikasten
zuen
eta
honi
esker
Sorbonan
eskolak
ematen
lehenengo
emakumea
izan
zen
an
Curie
fisikan
lizentziatu
zen
eta
bere
ikasgelako
hoberena
izan
zen
an
matematikan
lizentziatu
zen
eta
bere
senarra
izango
zena
ezagutu
zuen
Senar
emazte
izan
ziren
hamaika
urte
geroago
hil
zen
arte
Urte
berean
ean
X
izpiak
asmatu
ziren
eta
an
erradioaktibitate
naturala
Zientzialariaren
doktore
tesia
azken
gai
honetan
zentratuko
da
Marie
Curie
eta
bere
senarrak
material
erradiaktiboak
ikertu
zituzten
uranioa
batez
ere
pechblenda
edo
uraninita
forman
Pechblendatik
irten
zen
uranioa
pechblenda
bera
baino
erradioaktiboagoa
zen
Bi
zientzialariek
pechblendak
uranioa
baino
erradioaktiboagoa
zen
beste
elementu
bat
zuela
bere
barnean
suposatu
zuten
Honetaz
aparte
torioak
erradioaktibitatea
sortu
ahal
zuela
aurkitu
zuten
Urteetan
zehar
pechblenda
lantzen
jarraitu
zuten
eta
beste
bi
elementu
isolatu
zituzten
polonioa
eta
radioa
edo
de
ko
urtarrilaren
ko
apirilaren
idazle
filosofo
eta
feminista
frantziarra
izan
zen
Familia
burges
batean
jaioa
eta
kristautasunean
izan
zen
baina
aldaketa
nabarmena
izan
bere
pentsamenduan
unibertsitera
filosofia
ikastera
joan
zenean
bertan
ezagutu
zuen
bere
bikotekidea
izango
zena
Feminismo
eta
existentzialismoa
landu
zituen
bere
idatzietan
an
Goncourt
Saria
irabazi
zuen
Mandarins
liburuarengatik
Feminismoa
emakumeen
esperientzian
oinarritutako
eta
iraganeko
eta
gaur
egungo
erlazio
sozialak
kritikatzen
dituen
teoria
sozial
eta
praktika
politikoen
multzo
bat
da
Gehienbat
feminismoak
gizonen
eta
emakumeen
arteko
eskubideen
ezberdintasuna
kritikatzen
du
eta
emakumeen
eskubideen
sustapena
aldarrikatzen
du
Teoria
feministek
sexuaren
sexualitatearen
eta
botere
sozial
politiko
eta
ekonomikoaren
arteko
erlazioa
zalantzan
jartzen
du
Buruzagi
feminista
asko
emakumeak
izan
diren
arren
emakume
guztiak
ez
dira
feministak
eta
feministak
guztiak
ez
dira
emakumeak
Feminista
batzuek
gizonek
mugimenduko
garrantzizko
postuetatik
at
egon
behar
luketela
uste
dute
baina
gehienek
gizonekiko
elkartasuna
bilatzen
dute
Feminismoa
mendebaldeko
gizarteetako
mugimendua
izan
da
batik
bat
Feministek
mugimenduak
gainontzeko
herrialdeetan
mendean
eragitea
espero
dute
Feminismoa
ez
dago
inolako
talde
praktika
edo
gertakari
historikora
lotuta
Taldeen
arteko
eskubideen
ezberdintasunari
buruzko
kontzientzia
hartzean
eta
zerbait
egin
behar
denaren
sinismenetik
sortzen
da
Feminismoaren
mota
asko
daude
Feminismoaren
azpi
taldeetako
batzuk
honakoak
dira
feminismo
kulturala
feminismo
erradikala
ekofeminismoa
feminismo
liberala
ezberdintasunaren
feminismoa
feminismo
marxista
feminismo
separatista
feminismo
filosofikoa
eta
feminismo
kristaua
Hiria
herrixkan
jaio
zen
urtean
Bera
bizi
zen
inguruko
testuinguru
soziala
txirotasun
handikoa
izateak
erabateko
eragina
du
bere
ideiak
aurrera
eramateko
orduan
Rezifeko
herrian
burutuko
ditu
oinarrizko
ikasketa
eta
unibertsitate
mailako
formazioa
Zuzenbide
Fakultatean
urtean
ezkonduko
da
Bere
emaztea
Lehen
Hezkuntzako
irakaslea
izango
da
eta
honek
bultzatuko
du
kulturaz
eta
hezkuntzaz
arduratzera
pixkanaka
alfabetatze
programak
garatzeari
ekingo
diolarik
Hezkuntza
esperientzia
ordea
bertan
behera
geratuko
da
ko
Estatu
militarraren
kolpea
dela
eta
Ondorioz
urte
bitartean
Txilen
erbesteratuko
da
an
kide
izendatuko
dute
Harvardeko
Unibertsitatean
eskolak
emango
dituelarik
eko
hamarkadan
Afrikako
zenbait
herrialderi
aholkuak
ematen
ibiliko
da
Aldi
berean
alfabetatze
programak
gauzatuko
ditu
zenbait
lurraldetako
berregituraketa
nazionala
bultzatu
nahirik
an
Sao
Paulora
itzuli
eta
an
bere
emaztearen
heriotzak
eragin
izugarria
izango
du
berarengan
Lur
jota
utzi
zuen
an
bere
lagun
mina
den
ezkonduko
da
Bera
sortzaileetariko
bat
izango
den
Langileen
Partiduak
an
udal
hauteskundeak
irabazten
dituenean
Momentu
horretan
hiriko
Hezkuntzako
idazkari
izendatuko
dute
kargu
horretan
ra
arte
egongo
delarik
bitartean
Unibertsitatera
itzuliko
da
eta
Doctor
Honoris
Causa
izendatuko
dute
Bere
konpromiso
politiko
eta
sozialak
urte
horietako
bere
azken
lanetan
islatuko
dira
Azkenik
ko
maiatzaren
an
hile
gin
zen
Teoria
batzuk
Freireren
teoriaren
ardatza
eraldaketa
eta
aldaketa
sozialetan
oinarritzen
da
Bere
pedagogia
ez
da
egokitzapenerako
izango
eraldakuntzarako
baizik
bere
pentsamenduak
muga
ugari
gaindituko
dituelarik
Zapalduen
Pedagogia
garatuz
ikasketa
dialogikoa
praktikara
eramango
du
bitarteko
bezala
alfabetatzea
erabiliko
duelarik
Zapalduen
Pedagogia
hori
heziketa
popularraren
bidez
gauzatuko
da
populuari
zuzendua
baitago
Freirek
populuarekin
lan
handia
egingo
du
eta
batik
bat
helduen
alfabetatzean
buru
belarri
sartuta
ibiliko
da
Freireren
pentsamendua
eta
hezkuntza
ekintza
heziketa
askatasunaren
praktika
dela
onartzetik
abiatzen
dira
gizaki
bukatugabea
dutelarik
oinarri
Gizakiok
izaki
garen
neurrian
ikasten
gaude
eta
etengabeko
ikaskuntza
horrek
egiten
du
gizakia
bukatugabe
Bukagabetasun
horrek
beti
eraldatzeko
zerbait
badagoela
adierazten
du
Modu
horretan
ikastea
eraikitzea
berreraikitzea
aldatzeko
konstatatzea
izango
da
Ezin
da
esan
hezkuntzako
arazoa
egiteko
pedagogikoa
soilik
denik
egiteko
politikoa
ere
bada
Eta
Freirek
aipatzen
duen
bezala
zergatik
da
egiteko
politikoa
ere
errealitatearen
eraldaketa
Ez
hain
zuzen
ere
aberatsak
geroz
eta
aberatsago
izateko
baizik
eta
itzalpean
aurkitzen
diren
kulturen
egoera
hobetzeko
eta
maila
berean
aldatzeko
Beraz
Freirek
Autonomiaren
Pedagogia
deritzon
lanean
azalduko
duen
bezala
ezagutza
kritikoa
praxis
politiko
eta
kultural
horretan
zentratua
egongo
da
Autonomiaren
pedagogia
hezkuntza
mailako
eraldatze
prozesu
horretan
murgiltzerako
orduan
lehenengo
urratsa
errealitatea
ezagutzea
izango
da
Gizakiak
bere
munduaz
kontziente
izan
behar
du
bere
kontzientzia
ekintza
hausnarketak
prozesuaren
barnean
egon
behar
duelarik
kontzientzizazio
horrek
ahalbidetuko
baitu
errealitatearen
eraldaketa
Autonomiaren
Pedagogia
horrek
hiru
printzipio
nagusi
izango
ditu
irakastea
ez
da
ezagutzak
transferitzea
ez
dago
irakaskuntzarik
diszentziarik
gabe
eta
irakastea
giza
berezitasun
bat
da
Gaur
egun
metodo
zientifikoan
oinarriturik
dagoen
pedagogia
egin
nahi
duten
munduko
egileen
artean
behar
bada
gehien
aipatzen
den
egile
klasikoa
Paulo
Freire
izango
da
Bere
ekarpenak
ez
dira
teoria
hutsa
Teoria
horien
aplikazioak
hamaika
aldiz
frogatu
da
emaitza
akademiko
onak
edo
oso
onak
dakartza
Ikasle
guztientzat
Ikas
komunitateak
deritzon
eskola
antolakuntza
sisteman
Paulo
Freire
da
pedagogoen
artean
itzala
handiena
duena
metodoa
ezartzeak
helburu
asko
izan
ditzake
atzetik
bakoitzak
berariazko
helburuak
ditu
atzetik
Lantokitik
ezer
gutxitarako
balio
duena
kendu
Lantokian
espazioa
modu
eraginkorrean
antolatu
Lantokian
garbitasun
kontuak
hobetu
Zikinkeriari
eta
ordenarik
ezari
aurrea
hartu
Hori
guztiaren
alde
egiten
diren
ahaleginak
sustatu
Bestalde
metodo
edo
sistema
honek
honelako
onurak
ekartzen
ditu
Lan
baldintzak
hobetuko
dira
Langileen
egoera
psikologikoa
hobetzea
Langile
gehienentzat
atseginagoa
izaten
da
leku
garbi
aratz
eta
txukunetan
lan
egitea
Energia
eta
denbora
aurreztuko
dira
Istripu
arriskua
txikiagotuko
da
Osasun
arriskuak
ere
bai
Ekoiztuko
denaren
kalitatea
hobetuko
da
Lantokiko
seguritatea
hobetuko
alor
guztietan
Historia
Japoniatik
mundura
hedatu
den
kudeatzeko
sistema
honek
erro
sakonak
ditu
enpresaren
arrakastaren
arrazoi
nagusietako
bat
batzuentzat
metodo
hau
ezartzen
aurretik
ibili
zirela
eta
ondo
aplikatzen
jakin
izan
zutela
Ekologismoa
mugimendu
ekologista
edo
mugimendu
berdea
ingurumena
babestearen
aldeko
ideologia
eta
praktika
politiko
anitzen
multzoa
da
kutsaduraz
espezieen
iraungipenaz
janari
transgenikoaz
gune
naturalen
suntsitzeaz
eta
gizakia
eta
natura
batera
erasotzen
dituzten
bestelako
ingurumen
arazoez
arduratzen
dena
Mugimendu
ekologistaren
jarraitzaileei
ekologista
deritze
Bi
joera
bereizten
dira
ekologismoan
ekologia
politikoan
ingurumen
arazoen
oinarrian
egitura
soziopolitiko
bat
dagoela
baieztatzen
da
eta
arazo
horiek
gainditzeko
politika
eta
ekonomia
sistema
berriak
behar
direla
nabarmentzen
beste
batzuek
ordea
ez
dute
horrela
kritikarik
egiten
eta
politika
gaietan
sartu
gabe
kontserbazionismo
ingurumenaren
administrazio
edo
nola
edo
halako
konponbiderako
beste
jardueretan
aritzen
dira
soilik
ingurumen
arazoen
azken
funtsa
planteatu
gabe
mutur
horien
artean
tarteko
ikuspuntuak
dituzten
ekologistak
daude
Ekologismoa
ideologia
bat
izateaz
haraindi
norberaren
eguneroko
bizimodua
baldintzatu
behar
duen
praktika
multzotzat
ere
jotzen
da
kontsumismoaren
aurka
bere
komunitatearekin
elkartasunean
naturarekiko
gizabanakoen
arteko
harreman
berriak
sortuz
Praktika
hauek
orokorrak
ez
badira
ere
ekologismoa
lelo
moduan
gizartean
txertatu
da
eta
horrela
mendearen
bukaeran
europar
eta
ipar
amerikar
gehienek
ekologistatzat
jotzen
zuten
euren
burua
Ekologismoa
mendean
abiatu
zen
Industria
Iraultzak
eta
Ipar
Amerikako
lurraldeen
ustiapenak
berehala
ekarri
zituzten
ingurumen
arazoek
bultzaturik
Baina
hastapen
haietan
kontserbazionismoaren
ikuspuntutik
baino
ez
zen
garatu
irtenbidetzat
parke
naturalen
eta
antzeko
guneen
sorrera
bultzatzera
mugatuta
ko
hamarkadan
berriz
ekologisten
iritziz
gizateriaren
ongizate
eta
existentzia
bera
kolokan
jartzen
dituen
hondamendi
ekologikoaren
mehatxuaren
aurrean
ekologismoak
kontsumo
gizartearen
aurka
jo
zuen
gizarte
mugimendu
zabala
sortuz
mendearen
amaieran
alderdi
politiko
ekologista
edo
alderdi
berde
anitz
sortu
ziren
gizarte
mugimendu
gisa
ere
jarraituz
Egun
gizarte
aurreratuetan
kontzientzia
ekologista
nabarmen
zabaldu
da
gizarteko
sektore
eta
talde
guztietara
indarrean
den
gizarte
eta
ekonomia
sistemaren
barnean
betiere
garapen
iraunkorraren
kontzeptua
garatuz
besteak
beste
Euskal
Herrian
borroka
ekologistaren
mugarri
garrantzitsua
izan
zen
Lemoizko
zentral
nuklearraren
aurkakoa
zentrala
geldiaraztea
lortu
zuena
Egun
ekologismotik
betiere
Abiadura
Handiko
Trenaren
aurkako
gizarte
mugimendu
zabalak
dihardu
borrokan
giltzadia
edo
giltzadi
sinplifikatua
mekanografiatzeko
giltzadi
mota
da
an
August
doktoreak
eta
bere
koinatuak
doktoreak
patentatu
zuten
Ingelesez
azkar
eta
akats
gutxirekin
idazteko
ondo
pentsatutako
giltzadia
omen
da
Estandar
bihurtu
den
giltzadiari
aurrea
hartzeko
sortu
zen
Izan
ere
giltzadia
mendean
sortu
zen
idazteko
makinak
mekanikoak
zirenean
Garai
haietan
idazteko
makinetan
ezin
ziren
gehien
erabiltzen
ziren
letrak
atzamar
indartsuenen
menpe
utzi
eta
makina
egileen
kezka
nagusienetako
bat
bi
letra
elkarrekin
trabatuta
geratzea
zen
Kezka
horrekin
diseinatu
zen
giltzadia
baina
idazmakina
saltzaileek
typewiter
mekanografo
oso
azkar
eta
letrak
trabatu
gabe
idaz
zezaten
Remington
enpresako
ingeniariek
goiko
lerrora
eraman
omen
zuten
letra